| Ο ιερομναχος Νικτας απ την αγιορετικη μον του Παντοκρτορος με επιδξια διαλεκτικ προσπαθε να καταδεξει τι εκτς του Χριστο ως Κεφαλς της Εκκλησας χρειζεται και μια επγεια κεφαλ . Γρφει ειδικτερα: «…Και εναι σημαντικ τι δεν τα πρε μνος του [ο Οικουμενικς Πατριρχης], οτε τα απατησε, αλλ τα δωσαν Οικουμενικς Σνοδοι και δυστυχς ποιος τα αμφισβητε, αμφισβητε τις αποφσεις πολλν θεοφρων Πατρων που τα αποφσισαν. Και εναι λα καρπο του Αγου Πνεματος που εναι τλειος Θες, και ,τι δημιοργησε ο Θες εναι τλειο και δεν θλει διρθωση. Δεν μπορε να γνει καλτερο. Εν παρμβουμε, μπορομε να το κνουμε μνο χειρτερο». λλοι ροι, εκφρσεις και σκψεις των οπαδν αυτς της θεωρας γενικτερα και ειδικτερα τονζουν τη θση περ αυτς της εκ των πραγμτων και πολ σοβαρς υπεροχς των Πατριαρχν Κωνσταντινουπλεως . Απ τα παλαιτερα κεμενα δναται κανες να παραθσει τη λαμπρ ομιλα του Νικτα Αμασεας υπρ του πρωτεου του Πατριρχη Κωνσταντινουπλεως ως επικεφαλς της Εκκλησας της Κωνσταντινουπλεως. Ο Πατριρχης Κωνσταντινουπλεως εναι ο «πρτος ρχιερες» ο οποος ποιμανει την οικουμνη . «Τως γον Πλις ατ πκειται κα κκλησα ς κεφαλ» . μως ο συντκτης απλς υπερασπιζταν την ασθεν εξουσα του Πατριρχη Θεοφυλκτου (933–956) απ την υπερβολικ παντοδυναμα των υπαγομνων σε αυτν μητροπολιτν και τποτε πραν τοτου . Ο διακεμενος κατ της Ουνας Πατριρχης Κωνσταντινουπλεως Ιωσφ πολεμντας το πρωτεο της Ρμης καθ’ υπερβολν αξιολγησε τη Σνοδο της Χαλκηδνος και τις δικαστικς αρμοδιτητες του Πατριρχη Κωνσταντινουπλεως δη κατ το δετερο μισυ του 13 αι. Κατ τη γνμη του Πατριρχη Ιωσφ, η εν Χαλκηδνι Σνοδος «…τς ν Σαρδικ μεταγενεστρα κα οκουμενικ κα θαυμασα κα περινυμος κα σημε βεβαιωθεσα κα θαματι τς πανευφμου τ ντι κα μεγαλομρτυρος Εφημας· κα μλλον χει πρ τς οκουμενικς συνδους ξαρετον. Ατη τονυν γα κα οκουμενικ σνοδος, περιβητος, μεγστη, πολυπληθεστρα πασν, μο δδωσι τ τς κκλτου πρεσβεα πασν τν κκλησιν, επερ γ (Πατριρχης) Κωνσταντινουπλεως» . Εναι προφανς τι σε αυτ την αυτοπαρση αντγραφε τις φιλοδοξες των Παπν της Ρμης της δικς του και της προγενστερης εποχς, οι οποοι (πως λ.χ. στην κθεση του Ιωννη Βκκου) διεκδικοσαν το πρωτεο και το ιδιατερο δικαωμα της αποδοχς εκκλτου . |
| Υπρχουν εισαγωγικς εξετσεις; Ναι, υπρχει μια τυπικ εξταση για να δοκιμσουμε τις γενικς γνσεις. Επσης εξετζουμε το φκελο των φοιτητν να μθουμε τ μελετοσε το τομο και τ εππεδο εκπαδευσης χει. Και τα ρια ηλικας; Δεν χουμε περιορισμος. Μπορετε να μπετε και μετ απ τα 40, και μετ τα 50. Οπτε μπορετε να εγγραφετε (γελ). Πσοι φοιτητς τελεινουν το Ινστιτοτο μχρι τλος; Πρυσι εχαμε περπου 20 αποφοτους: περπου 10 προπτυχιακος και ακμα τσους μεταπτυχιακος.Δεν εναι πολλο, αλλ για μς - αρκετο. Και τι εδους σχση υπρχει μεταξ διδασκντων και φοιτητν; Πολ χαριτωμνη, πως με σας. Το σχολεο εναι μικρ και οι σχσεις εξαρτνται περισστερο απ τους καθηγητς. Υπρχουν πιο αυστηρο, πως χετε στη Ρωσα, υπρχουν και χι τσο αυστηρο. Αλλ η ατμσφαιρα εναι οικογενειακ. Και αν οι φοιτητς εναι υποχρεωμνοι να συμμετχουν σε θρησκευτικς τελετς; Απαιτομε απ τους σπουδαστς να πηγανουν στις ακολουθες. Διατηρσαμε στις ακολουθες την εκκλησιαστικ- σλαβικ γλσσα, διτι να διδσκουμε γαλλικ εναι πιο εκολο απ το να προσευχμαστε. τσι, ακμη και οι φοιτητς που δεν καταλαβανουν σλαβικ, πνε και ακονε την προσευχ.Τελομε καθημερινς ακολουθες- το πρω, το βρδυ, πως ακριβς γνεται στις ρωσικς θεολογικς σχολς. Υπρχουν λλα θρησκευτικ σχολεα στη Γαλλα; Περπου 5 χρνια πριν, κοντ στο Παρσι νοιξε Ρωσικ Ορθδοξη Ιερατικ Σχολ. Εναι να εδος κντρου, που υπρχουν μαθματα για τους φοιτητς, μετ απ τα οποα μπορον να υποστηρξουν μεταπτυχιακς και διδακτορικς εργασες σε διφορα πανεπιστμια. χουμε καλς σχσεις με τη Σχολ, διδσκω εκε και εμαι φλος με λους. σον αφορ τα καθολικ σχολεα, στη Γαλλα, εναι πολλ. Στο Καθολικ Πανεπιστμιο υπρχει οικουμενικ Ινστιτοτο, που οι καθηγητς μας διδσκουν ορθδοξη θεολογα. Εκε σπουδζουν φοιτητς απ διφορες χρες, οι οποοι μερικς φορς δεν ξρουν τποτα για την Ορθοδοξα. Και αυτ μας δνει την ευκαιρα να τους γνωρσουμε την ορθδοξη θεολογα. Μερικο φοιτητς του Οικουμενικο Ινστιτοτου ακμα γρφουν μεταπτυχιακς εργασες μαζ μας. Μερικς φορς διοργαννουμε σεμινρια και διαλξεις σε μας, τσι πρυσι, για παρδειγμα, εχαμε σεμινριο για την Παλαι Διαθκη, για τη μετφραση των Εβδομκοντα, που οι Ορθδοξοι και οι Προτεστντες γνριζαν λεπτομρειες της μετφρασης των Εβδομκοντα σε σχση με τα Μασοριτικ κεμενα. |
| – Беседы 51–57 (Дополнение к Собранию Η). Греч, текст: Macarii Anecdota. Seven unpublished Homilies of Macarius/L. Marriott. Cambridge, 1918 (Harvard Theological Studies 5). – Беседы (Собрание III) 1–28. Греч, текст и франц. перевод: Pseudo-Macaire. Homélies de la Collection II (1–28)/Texte, trad. V. Desprez. Paris, 1980 (Sources chrétiennes 275). – Послание чадам. Греч, текст: Strothmann W. Textkritische Anmerkungen zu den geistlichen Homilien des Makarios-Symeon. Wiesbaden, 1981. S. XVI-XXII. – 150 глав./Главы переведенные. Греч, текст: Φιλοκαλα τν ερν Νηπτικν. θναι, 1976· Τ. Γ». Σ. 171–234; Makarios-Symeon. Reden und Briefe. Die Sammlung des Vaticanus Graecus 694 (B)/H. Berthold. Berlin, 1973 (Die griechische christliche Schriftsteller der ersten Jahrhunderte 55). Максим Исповедник , прп. – Богословско-полемические сочинения. Греч, текст: PG 91, 9–285. – Вопросоответы к Фалассию. Греч, текст: PG 90, 244–785. Греч, текст: Maximi Confessoris Quaestiones ad Thalassium/Ed. C. Laga, C. Steel. Turnhout, 1:1980; 2:1990 (Corpus Christianorum. Series Graeca 7:22). – Вопросы и недоумения. Греч, текст: Maximi Confessoris Quaestiones et dubia/Ed. J. H. Declerck. Turnhout, 1982 (Corpus Christianorum. Series Graeca 10). – Главы о любви. Греч, текст: PG 90, 960–1080; Massimo il Confessore. Capitoli sulla carità/Editi criticamente da A. Ceresa-Gastaldo. Rome, 1963. – Главы о богословии и домостроительстве. Греч, текст: PG 90, 1084–1173; Φιλοκαλα τν ερν Νηπτικν. θναι, 1976. Τ. 2. Σ. 52–90. – Десять глав о добродетели и пороке (неподлинное сочинение). Греч, текст: PG 90, 1185–1189. – Диспут с Пирром. Греч, текст: PG 91, 288–353. – Мистагогия. Греч, текст: PG 91, 657–718; Maximi Confessoris Mystagogia/Ed. C. Boudignon. Turnhout, 2011 (Corpus Christianorum. Series Graeca 69). – Письма. Греч, текст: PG 91, 364–649. – Различные богословские и домостроительные главы. Греч, текст: PG 90, 1177А-1185С. – Слово о подвижнической жизни. Греч, текст: PG 90, 912–956; Maximi Confessoris Liber asceticus/Ed. P. Van Deun. Turnhout, 2000 (Corpus Christianorum. Series Graeca 40). |
| π Φιλοθου Βρυεννου Κωνσταντινουπ. 1883, κεφ. 4; σελ. 16; 1, 29. Pott. 1 p. 427. lin. 28; II. 15. Pott. 1. p. 465. lin. 6; II. 9. Pott. 1. p. 452 lin. 38; ibid. 453. lin. 2–4; III 4. Pott. 1 p. 253. lin. 15; VII. 13. Pott. II. p. 882. lin. 1–2; и др.). Однако ж эти явления у Климента, как и у других древне-церковных писателей, ни мало не говорят против того, что четвероевангелие всегда было в соборно-церковном самосознании или веросознании, и притом достоверным свидетельством земной жизни Господа Искупителя. 313 Главнейшее свидетельство Оригена , как о четвероевангелии, так и вообще о новозаветном каноне сохранил Евсевий в Ист. Ц. VI, 25. § 3–14 (Hein. р. 294–295) из первого тома толкований Оригена на евангелие Матфея. В этом свидетельстве Ориген, как и его предшественник Климент, стоит на твердой почве предания. » ν τ πρτ τν ες τ κατ Ματθιον, τν κκλησιαστικν φυλττων καννα, μνα τσσαρα εδναι εαγγλια μαρτρεται, δ πως γρφων «ς ν παραδσει μαθν περ τν τεσσρων εαγγελων, κα μνα ναντρρητ στιν ν τ π τν ορανν κκλησ το θεο, τι πρτον μν γγραπται τ κατ τν ποτε τελνην, στερον δ πστολον ησο Χριστο Ματθαον, κδεδωκτα ατ τος π ουδασμο πιστεσασιν, γρμμασιν βρακος συντεταγμνον. Δετερον δ τ κατ Μρκον, ς Πτρος φηγσατο ατ, ποισαντα, ν κα υν ν τ καθολικ πιστολ δι τοτων μολγησεν φσκων 1Пет. 5, 13 . Κα τρτον τ κατ Λουκν, τ π Παλου παινομενον εαγγλιον τος π τν θνν ωννην»... (Cp. Migne Patr. Gr. t. ХШ. col 829). Затем следует у Евсевия выдержка из пятого тома толкований Оригена на евангелие Иоанна, где названы: послания Павла вообще, одно общепризнаваемое (μολογομενον) послание Петра и другое сомнительное (μφιβλλεται) послание с именем того же апостола, апокалипсис Иоанна, первое и несомненно подлинное (γνσιον) послание его. Наконец Евсевий делает третью выдержку, а именно из бесед Оригена на послание к Евреям, где послание это приписывается ап. Павлу только по мыслям, а не по изложению, неизвестно кому принадлежащему – Клименту ли, как думают одни, или Луке, как другие, написавшему евангелие и Деяния (ср. |
| Στν συνχεια ρχων σηκρτις προσπαθε ν δικαιολογσει τν ρνητικ του πντηση, ποστηρζοντας τι τ οκρανικ ζτημα δν εναι «μεζονος σημασας». Γρφει λοιπν τι «Στην περπτωση, μως, του «Ουκρανικο» ζητματος, η απφαση της Αγας και Ιερς Συνδου του Οικουμενικο Πατριαρχεου περ παραχωρσεως αυτοκεφλου καθεσττος στην Εκκλησα της Ουκρανας, ουδν αντικανονικ αποτλεσμα επφερε εντς των ορων κανονικς δικαιοδοσας της Συνδου αυτς. Συνεπς, αντικανονικ αποτλεσμα που δεν επλθε, πς μπορε να " εξαχθε " σε λλη λλες Αυτοκφαλες Εκκλησες, στε να χουμε μεζον ζτημα;». Γι ν σχυριστε κποιος τι πφαση τς Συνδου το Οκουμενικο Πατριαρχεου δν χει ντικανονικ ποτλεσμα ντς ατο τς τοπικς κκλησας τς Οκρανας, θ πρπει ν ποδεξει βση το κκλησιαστικο δικαου, α) τι Οκρανα εναι τπος κανονικς δικαιοδοσας το Οκουμενικο Πατριαρχεου κα μνο, κα τι π τ τελευταα 330 χρνια δν νηκε στ Πατριαρχεο Μσχας, σχετα τ γρφουν λα τ πσημα γγραφα π ττε κα τ λει πανορθδοξη κκλησιαστικ συνεδηση κα τ πατριαρχικ γρμματα το 1992 κα το 1997, β) τι εχε δικαωμα ν δεχθε κκλητο προσφυγ τν καθηρημνων κα φορισμνων π τν τλεια Σνοδο το Πατριαρχεου Μσχας, παρ τν ναφορ τν ερν καννων σ στιμη μεταξ Πατριαρχεων προσφυγ κα χι πλυτη στν Πατριρχη Κωνσταντινουπλεως, ποφεγοντας ν το ποδσουν ττοια περεκκλησιαστικ ξουσα, γ) τι ρκοσε πλ συνοδικ πφαση, χωρς δημσια κφραση μετανοας κα ναχειροτονα, γι τν ποκατσταση τν καθηρεμνων, κμα κα τν χειροτνητων (που στν περτπωση τν δετερων ββαια δν τθεται θμα ναχειροτονας, λλ πρτης χειροτονας). π’ ατο συνεχζει κα πμενη παργραφο το ρθρου, τς ποας μως τ περιεχμενο ξεφεγει π τ ρια τς λογικς πιχειρηματολογας π το θματος κα εναι νευ νοματος: «Και το ανυπστατο της θεωρας περ " μεζονος " ζητματος αποδεικνεται απ την δια την πραγματικτητα, αφο το αποτλεσμα που η απφαση αυτ επφερε, εναι η ρνηση των περισσοτρων Αυτοκεφλων Εκκλησιν να αποδεχθον, πως χουν υποχρωση, την απφαση αυτ. Δηλαδ, αλλο επλθε το γεγονς (εντς των ορων κανονικς δικαιοδοσας του Οικουμενικο Πατριαρχεου) αλλο μως δημιουργθηκε για πρτη φορ το αποτλεσμα (εντς των ορων μερικν εκ των υπολοπων Αυτοκεφλων Εκκλησιν). Και το αποτλεσμα αυτ το δημιοργησαν οι διες οι Αυτοκφαλες Εκκλησες και χι η κανονικ απφαση της Αγας και Ιερς Συνδου του Οικουμενικο Πατριαρχεου. Συμπερασματικς, δεν υφσταται ζτημα «μεζονος σημασας», που να απαιτε σγκληση της Συνδου των Προκαθημνων». |
| Vat., 1986. (ST; 314); Sideras A. Bruder oder Freund?: Zum Adressaten einen unedierten Grabrede des Makarios Makrès//Βυζαντιακ. Θεσ., 1988. Τ. 8. Σ. 120-132; Ζσης Θ. Γεννδιος Β Σχολριος Βος - συγγρμματα - διδασκαλα. Θεσ., 19882. Σ. 87, 91, 172; Γερσιμος Μικραγιανναντης, μον. Ακολουθα πντων τν ν Θεσσαλονκ διαλαμψντων γων//ΓΠ. 1990. Τ. 73. Ν 732. Σ. 358; Talbot A.-M. Makres, Makarios//ODB. Vol. 2. Col. 1273; Ο Αγιοι τς Ιερς Μονς Βατοπεδου//Πρωττον. Καρυς, 1992. Ν 34. Σ. 51; Χρυσοστμου Γ. Ο γιοι τς Θεσσαλονκης//Χαριστριον τ Παναγιωττ Μητροπολτ Θεσσαλονκης κ. κ. Παντελεμονι τ Δευτρ π τ συμπληρσει εκοσαετος ν Θεσσαλονκ ποιμαντορας (1974-1994). Θεσ., 1994. Σ. 933-934; Σωφρνιος (Εστρατιδης). Αγιολγιον. Σ. 284; Πασχαλδης Σ. Μακριος Μακρς Ασπρφρυς//Τ Αγιολγιον τς Θεσσαλονκης. Θεσ., 1997. Τ. 2. Σ. 19-27; idem. Θεολογικ ζητματα κα μοναστικ πνευματικτητα στ Αγιον Ορος κατ τ 15ο κα 16ο ανα//Τ Αγιον Ορος στν 15ο κα 16ο ανα: Πνευματικς βος, Ιστορα, Τχνη. Θεσ., 2011. Σ. 87-105; idem. Οψεις τς γιορετικης στορας κα πνευματικτητας κατ τν 15ο κα 16ο ανα//Τ Αγιον Ορος στν 15ο κα 16ο ανα: Πρακτικ Συνεδρου. Θεσ., 2012. Σ. 225-236; idem. Εκφνσεις τς λογιτητας στ Αγιον Ορος κατ τν Παλαιολγεια περοδο//Αγιον Ορος κα Λογιοσνη: Πρακτικ Συνεδρου. Θεσ., 2014. Σ. 43-51; Dendrinos Ch. Palaiologan Scholars at Work: Makarios Makres and Joseph Bryennios " Autograph//From Manuscripts to Books=Vom Codex zur Edition: Proc. of the Intern. Workshop on Textual Criticism and Editorial Practice for Byzant. Texts (Vienna, 10-11 December 2009)/Ed. A. Giannouli, E. Schiffer. W., 2011. P. 25-54. О. А. Родионов Рубрики: Ключевые слова: ГРИГОРИЙ СИНАИТ (1275-1346 (?)), прп. (пам. 8 авг., греч. 6 апр.), один из важнейших деятелей исихастского возрождения XIV в., духовно-аскетический писатель ИОАНН КУКУЗЕЛЬ [Пападопул] († до 1341), прп. (пам. греч. 1 окт.; во 2-ю Неделю по Пятидесятнице - в Соборе Афонских преподобных), маистор (руководитель придворного хора), мон. Великой Лавры на Афоне, визант. мелург и муз. теоретик МАКСИМ КАВСОКАЛИВИТ [Максим Кавсокалив] (ок. 1270 - ок. 1365), прп. (пам. во 2-ю Неделю по Пятидесятнице в Соборе всех Афонских преподобных; пам. греч. 13 янв.), один из наиболее выдающихся афонских подвижников-исихастов XIV в. НЕОФИТ ЗАТВОРНИК (ок. 1134 - † вскоре после 1214 (?)), прп. (пам. греч. 12 апр., 27 и 28 сент., пам. кипрская 24 янв.), церковный писатель, богослов, агиограф, хронист, основатель мон-ря НИКОДИМ СВЯТОГОРЕЦ (1749-1809), прп. (пам. 14 июля, в Соборе Афонских святых), греч. церковный писатель, богослов, издатель, гимнограф |
| πολυτκιον το σου χος πλ. δ» Τας τν δακρων σου οας,τς ρμου τ γονον γεργησας, κα τος κ βθους στεναγμος, ες κατν τος πνους καρποφρησας, κα γγονας φωστρ, τ οκουμν λμπων τος θαμασιν, ωαννκιε, Πατρ μν σιε· Πρσβευε Χριστ τ Θε, σωθναι τς ψυχς μν. πολυτκιον τν γων ερομαρτρων χος δ« Κα τρπων μτοχος, κα θρνων διδοχος, τν ποστλων γενμενος,τν πρξιν ερες θεπνευστε, ες θεωρας πβασιν· δι τοτο τν λγον τς ληθεας ρθοτομν, κα τ πστει νθλησας μχρις αματος, ερομρτυς Νκανδρε· Πρσβευε Χριστ τ Θε, σωθναι τς ψυχς μν. ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ Κανν το σου, ο κροστιχς. Το Προδρμου σε τν μιμητν ανσω. ωσφ. δ α» χος δ " Ερμς «νοξω τ στμα μου, κα πληρωθσεται Πνεματος, κα λγον ρεξομαι, τ βασιλδι Μητρ, κα φθσομαι, φαιδρς πανηγυρζων, κα σω γηθμενος, τατης τ θαματα». Τ φγγει τς χριτος, καταυγαζμενος σιε, τος πστει τν μνμην σου, πανηγυρζοντας, φωταγγησον, κα σκτους μαρτας, πρεσβεαις σου λτρωσαι, ωαννκιε. δν τν εσγουσαν, νεπιστρφως διδευσας, πρς πλιν ορνιον, ωαννκιε· τ γρ γιον, δγησ σε Πνεμα, παναπαυσμενον ν τ καρδ σου. ψοσαν ταπενωσιν, ωαννκιε σχηκας· δι σου δεμεθα, οκτειρον σιε, τν ταπενωσιν, μν κα τς δνας, πσας πικοφισον, τν καρδιν μν. Θεοτοκον Πεσντων νκλησις, κα σταμνων βεβαωσις, πρχεις Πανμωμε· θεν σου δομαι, συμπεσντα μου, τν νον τ μαρτ, νρθωσον Δσποινα, πως δοξζω σε. Κανν τν ερομαρτρων Ποημα ωσφ. δ α« χος δ» Ερμς «Χορο σραλ, νκμοις ποσ, πντον ρυθρν, κα γρν βυθν διελσαντες, ναβτας τρισττας, δυσμενες ρντες, ν ατ ποβρυχους, ν γαλλισει μελπον· σωμεν τ Θε μν, τι δεδξασται». Σεπτν θλητν, σεπτν ορτν, ερομαρτρων ερν μνμην σμερον, ερας μελδαις, νν το Χριστο ερωττη κκλησα, εροπρεπς κτελοσα, σμασι κατατρπεται, τοτους γεραρουσα. Σεπτ κεχρισμνος χρσματι, τς ερωσνης πιστς, ερρχα Νκανδρε, τιμιτερον τοτο· Τας κ τν αμτων σου βαφας ναπειργσω, ν γαλλισει κραυγζων· σωμεν τ Θε μν, τι δεδξασται. δν μαρτυρου τρχοντες, τρψιν ληθ ν ατ, σαφς νδεικνμενοι, πλουτσατε χριν, θαυματουργιν κα δωρεν πουρανων, Μρτυρες συμφνως βοντες·σωμεν τ Θε μν, τι δεδξασται. Θεοτοκον περιγρπτως κλποις το Πατρς, κλποις τς Μητρς, σαρκικς Χριστς περιγρφεται, μετ γννησιν τατην, ληθ Παρθνον πρ νον διαφυλξας, μεγαλοφνως βομεν· σωμεν τ Θε μν, τι δεδξασται. |
| Иоанна Златоуста (t. XII, р. 416–421). Но для суждения о силе этих доказательств достаточно прочитать приведенные у Форстера 469 места: 1) ες κκληται Πατρ κα Yς κα τ Πνεμα τ γιον; 2) δε γρ τ ποστολικ χορεα παραχορσα: τν γαν Τριδα ν Πατρ καταγγλλει. Τρις ποστλων (св. Петр, Павел и Иоанн) μρτυς τς ορανου Τριδος). Увеличивать число подобных мест не считаем полезным для дела. Достаточно сказать, что Книттель и Форстер не нашли сочувствия среди самих новейших защитников подлинности спорных слов (Armfield, Koelling). В распоряжении защитников спорных слов остаются только позднейшие свидетельства. В половине XIV в. грек Мануил Калекас, монах, в своей книге: De fide et principiis catholicae fidei, написанной в защиту унии с Римом, приводит спорные слова в таком виде: τρες εσιν о μαρτυροντες, Πατρ, Λγος κα τ Πνεμα τ γιον 470 . Таким образом, пропущены ν τ οραν и οτοι ο τρες ν εσιν. Но в той части книги, где Мануил доказывает единосущие Св. Троицы, он не приводит этого места 471 . Другой греческий монах, Иосиф Вриенний (нач. XV в.) приводит конец 6-го и 7, 8 стихи: κα τ πνεμα στ τ μαρτυρον, τι Χριστς (как в Вульгате) στιν λϑεια: τι τρες εσιν ο μαρτυροντες ν τ οραν, Πατρ, Λγος κα τ Πνεμα τ γιον κα οτοι ο τρες ν εσιν. κα τρες εσιν ο μαρτυροντες ν τ γ, τ πνεμα, τ δωρ κα τ αμα. Он опускает со многими списками Вульгаты: κα ο τρες ες τ ν εσιν 472 . Оба эти свидетельства говорят, по-видимому, в пользу того, что в XIV–XV вв. спорные слова были хотя в некоторых греческих списках. Но необходимо обратить внимание на то, что текст этих свидетельств отличается от позднейшего греческого чтения и приближается скорее к тексту латинских манускриптов. Наконец, указывают на Православное исповедание веры восточных патриархов 473 , где спорные слова приведены в доказательство единосущия Божественных Лиц (ч. I, отв. на вопр. 9). Но должно помнить, что в то время, когда составлялось это Исповедание и восточные патриархи рассматривали его, на всем западе, на юго-западе России, равно как и в Греции спорные слова успели занять прочное положение в тексте послания Ап. Иоанна. Поэтому Исповедание удостоверяет только этот последний факт, но ни в каком случае не может иметь решающего значения в текстуально-критическом отношении, так как ни составитель его, ни редакторы критикой текста не занимались, а принимали его в том виде, в каком он существовал в их время. |
| 212Св. Василия Вел. прав. 91 из 27 главы кн. о Св. Духе. 213Памятники древней христианской письменности в русск, перев., т. I стр. 46 гл. 1. 214Четьи-Минеи, сент. 26, окт. 3, нояб. 14, 16; Златоуст, In I Tim. hom. 12; Августин, sermo 92 de diversis, sermo 28 de sanct., fragm. 8 ex senn. de quinquages. resurr; Никифор Каллист, lib. II с. 42. Как знаменались апостолы, не известно. Они не заповедали, надо полагать, христианам одного определенного перстосложения для крестного знамения; иначе это перстосложение сохранялось бы неизменно в первенствующей церкви, и в IV b., как увидим ниже, христиане не могли бы креститься безразлично — и одним перстом, и перстами, и вообще рукою. 215De corona milit. с. 3; lib. II ad uxorem с. 5; Apologet. с. 23; сн. Варнавы Epistol. с. 12 и Иустина Apolog. I с. 55. 216Μη τονυν παισχυνθωμεν δμωλογησαι τον σταυρωμενον π μετπου μετ παρρησας δακτλοις σφραγς και π πντων ο σταυρς γινσθω " πι αρτων βιβρωσκομνων, και π ποτηριν πινομνων, ν εσοδοις, ν εξδοις " προ του tkvou κοιταζομνοις και διανισταμνοις " δδεουσι και ρεμοσι. Оглаш. 13 § 36. Златоуст (In Matth. hom. LIV): Μηδες ασχυνεσθω τα σεμν της σωτηρας ημν σμβολα… αλλ " ς στφανον, ο " τω περιφρωμεν τν σταυρν το Χρστου. Και γρ πντα δ ατο τελεται τα καθ " μας " καν τραφηναι την μυστικν κενην τροφην, κδν χειροτονηθηναι, δτιον τερον ποιησαι, πανταχο τοτο της νκης μν παρσταται σμβολον. Δια τοτο κα π οικας και π των τοχων, και επ των θυρδων, και π το μετπου και π της διανοας, μετ πολλς πιγρφομεν αυτν σπουδγ;…» Ефрем Сирин: «Не рукою только полагай на себе крестное знамение, но и в мыслях запечатлевай оным всякое свое занятие: и вход свой, и исхождение свое во всякое время, и седение свое, и восстание, и одр свой, и какое ни проходишь служение, прежде всего запечатлей во имя Отца и Сына и Св. Духа», Творр. св. Ефрема, ч. IV стр. 371—2, Москва. 1850. 217Kraus, Real-Encyklop., В. I s. 603. 218Все эти свидетельства отмечены в ст. Филарета, архиепископа Черниговского: «Богослужение Русской Церкви домонгольскаго периода» в Чт. Общ. ист. и древ. 1847, стр. 29–30; сн. статью митр. Макария: «Правило Стоглавого собора о двуперстии с исторической точки зрения» в Брат. Слове, 1875 г. кн. VI отд. II стр. 30–32. Ясные свидетельства об изображении первохристианами креста на челе, кроме вышеупомянутых отцов церкви, встречаются в сочинениях Киприана, Оригена, Лактанция, Евсевия, Василия Великого, Иеронима, ПсевдоИустина, Пруденция, Гавденция, в VIII кн. Апост. Постановл. и др. |
| de quinquages. resurr; Никифор Каллист, lib. II с. 42. Как знаменались апостолы, не известно. Они не заповедали, надо полагать, христианам одного определенного перстосложения для крестного знамения; иначе это перстосложение сохранялось бы неизменно в первенствующей церкви, и в IV веке, как увидим ниже, христиане не могли бы креститься безразлично – и одним перстом, и перстами, и вообще рукою. 226 De corona milit. с. 3; lib. II ad uxorem с. 5; Apologet. с. 23; сн. Варнавы Epistol. с. 12 и Иустина Apologeticus. I с. 55. 227 Μη τονυν παισχυνθωμεν δμωλογησαι τον σταυρωμενον π μετπου μετ παρρησας δακτλοις σφραγς κα π πντων σταυρς γινσθ πι αρτων βιβρωσκομνων, κα π ποτηριν πινομνων, ν εσοδοις, ν εξδοις προ του υπνου κοιταζομνοις κα διανισταμνοις» δεουσι κα ρεμοσι. Оглаш. 13 § 36. Златоуст (In Matth. hom. LIV): Μηδες ασχυνεσθω τα σεμν της σωτηρας ημν σμβολα... λλ ς στφανον, οτω περιφρωμεν τν σταυρν το Χρστου. Κα γρ πντα δ ατο τελεται τα καθ μας καν τραφηναι την μυστικν κενην τροφην, κν χειροτονηθηναι, καν τιον τερον ποιησαι, πανταχο τοτο της νκης μν παρσταται σμβολον. Δια τοτο κα π οικας κα π των τοχων, κα επ των θυρδων, κα π το μετπου κα π της διανοας, μετ πολλς πιγρφομεν αυτν σπουδς...» Ефрем Сирин : «Не рукою только полагай на себе крестное знамение, но и в мыслях запечатлевай оным всякое свое занятие: и вход свой, и исхождение свое во всякое время, и седение свое, и восстание, и одр свой, и какое ни проходишь служение, прежде всего запечатлей во имя Отца и Сына и Св. Духа», Творения св. Ефрема, ч. IV стр. 371–372, Москва. 1850. 229 Все эти свидетельства отмечены в ст. Филарета, архиепископа Черниговского: «Богослужение Русской Церкви до монгольского периода» в Чтениях Общей истории и древней, 1847, 7 стр. 29–30; см. статью митр. Макария: «Правило Стоглавого собора о двуперстии с исторической точки зрения» в Братском Слове, 1875 г. кн. VI отд. II стр. 30–32. Ясные свидетельства об изображении первохристианами креста на челе, кроме вышеупомянутых отцов церкви, встречаются в сочинениях Киприана, Оригена , Лактанция , Евсевия, Василия Великого , Иеронима, ПсевдоИустина, Пруденция, Гавденция, в VIII кн. |
|
|
