| 23 Yshak ol ýerden Beýereba gitdi. 24 ol gije Reb Yshaga görnüp: «Men seni ata Ybraýymy Hudaýydyryn. Gorkma, Men seni bilen biledirin. Men Öz gulum Ybraýymy hatyrasyna saa pata bererin hem seni neslii köpelderin» diýdi. 25 Yshak ol ýerde gurbanlyk sypasyny ýasap, Rebbe ybadat etdi. ol ýerde çadyryny dikdi. Onu gullary bolsa guýy gazdylar. 26 Onso Yshagy ýanyna Gerardan Abymelek, Abymelegi maslahatçysy Ahuzat hem onu harby serkerdesi Pikol geldi. 27 Yshak olara: «Siz meni ýigrenip, öz ýurduyzdan kowup goýberip, ýene meni ýanyma gelýärmisiiz?» diýdi. 28-29 Olar Yshaga eýle jogap berdiler: «Rebbi seni bilen biledigine bizi gözümiz ýetdi. oa görä bizi saa ýagylykdan baga hiç zat etmän, el gatman, seni parahatlyk bilen goýberiimiz ýaly, seni-de bize ýamanlyk etmezligi üçin özara ant içiip, ertnama baglaaly diýdik. Indi Reb seni ýalkasyn». 30 Yshak myhmanlary hezzetledi. Olar iýip-içdiler. 31 Olar ir bilen turup, özara ant içidiler. Yshak olary ugratdy. Myhmanlar Yshagy ýanyndan razy bolup gaýtdylar. 32 ol gün Yshagy hyzmatkärleri onu ýanyna gelip, öz gazan guýulary hakynda oa gürrü berdiler. Olar Yshaga: «Biz suw tapdyk» diýdiler. 33 Yshak guýa «eba» diýip at dakdy. oa görä-de bu galany adyna u günki güne çenli Beýereba diýlip gelinýär. Ysawy keseki aýallary 34 Ysaw kyrk ýayna ýetende, het Beýerini gyzy Ýehudyt we het Eýlony gyzy Bosmata öýlendi. 35 Bu gelinler Yshak bilen Rebekany janyndan doýurdylar. 27-nji bap Yshak Ýakuba pata berýär 1 Yshak garrap, gözden galypdy. Ol öz uly ogly Ysawy ýanyna çagyryp, oa: «Oglum!» diýdi. Ysaw: «Näme, kaka?» diýdi. 2 Yshak: «Men indi garradym, haçan öljegim belli däl. 3 Indi sen aw enjamlaryy — sagdakdyr ýaýyy al-da, meýdana gidip, maa aw awlap getir. 4 Ondan meni halaýan tagamly naharymy biirip ber; iýeýin-de, ölmezimden ö saa pata bereýin» diýdi. 5-6 Yshagy ogly Ysawa aýdan sözlerini Rebeka diläp durdy. Ysaw meýdana awa gidende, Rebeka ogly Ýakuba eýle diýdi: «Kaka dogany Ysawa: 7 „Aw awlap gel-de, ondan meni halaýan tagamly naharymy biirip ber; men ondan iýeýin-de, ölmezimden ö Rebbi huzurynda saa pata bereýin“ diýenini eitdim. |
| 10 Eý, ynsan ogly! Ysraýyl halkyna: „Siz: Jenaýatlarymyz we günälerimiz bizi çökerýär, olardan ýaa eräp ýok bolup barýarys. Bu ýagdaýda biz nähili diri galarys? diýýärsiiz“ diý. 11 Olara Hökmürowan Reb eýle diýýär diý: „Öz barlygymdan ant içýärin. Men erbet adamy ölüminden däl-de, onu erbet ýolundan dönüp, diri galmagyndan hoal bolýaryn. Dönü! Erbet ýollaryyzdan dönü! Eýsem, sen näme üçin öljek, eý, ysraýyl halky?“. 12 Eý, ynsan ogly, öz ildelerie eýle diý: „Günä eden güni dogruçyl adamy dogruçyllygy ony halas etmez we erbetliginden dönen güni erbet adamy erbetligi onu heläk bolmagyna sebäp bolmaz. Dogruçyl adam günä eden güni öki dogruçyllygy sebäpli diri galmaz“. 13 Men dogruçyl adam hakda „Elbetde, ol diri galar“ diýenimde, ol öz dogruçyllygyna bil baglap, erbetlik etse, onu ähli dogry ileri ýatlanman, gaýtam ol öz eden erbetliginde öler. 14 Men erbet adama „Sen hökman ölersi“ diýenimde, ol öz günäsinden dönüp, adalaty we dogruçyllygy ýerine ýetirse, 15 girewi yzyna berse, ogurlan zadyny tölese we erbetlik etmän, ýaaýy düzgünlerinde ýörese, ol hökman ýaar, ölmez. 16 Eden günälerini hiç biri ýatlanylmaz; ol adalaty we dogruçyllygy ýerine ýetirendir, ol hökman diri galar. 17 Ýöne seni ildeleri „Taryny ýoly dogry däl“ diýýär; olary öz ýollary dogry däl. 18 Dogruçyl adam dogruçyllygyndan dönüp, erbetlik etse, munu üçin ol öler. 19 Erbet adam erbetliginden dönüp, adalaty we dogruçyllygy ýerine ýetirse, olar arkaly diri galar. 20 Eý, ysraýyl halky, siz „Taryny ýoly dogry däl“ diýýärsiiz. Munu üçin, eý, ysraýyl halky, Men sizi her biriizi öz tutan ýoluyza görä höküm etjekdirin!» Iýerusalimi ýykylmagy 21 Sürgünde bolýan wagtymyzy on ikinji ýylyny onunjy aýyny bäine Iýerusalimden gaçyp gutulan bir adam meni ýanyma gelip: «äher basylyp alyndy» diýdi. 22 Ýaky adam gelmezinden ö, agam Rebbi eli meni üstümdedi. Ertesi irden ýaky adam ýanyma gelmänkä, Reb maa dil bitirdi. Dilim açyldy, indi men lal däldim. 23 Maa Rebbi u sözi aýan boldy: 24 «Eý, ynsan ogly! Ysraýyl ýurdundaky harabaçylyklarda ýaaýan ilat: „Ybraýym ýeke adamdy, ol bu ýurdy miras aldy; emma biz köp; indi bu ýurt mülk hökmünde bize berlendir“ diýýärler». 25 onu üçin olara Hökmürowan Reb eýle diýýär diý: «Siz eti gany bilen iýýärsiiz, gözleriizi butlaryyza dikýärsiiz, gan dökýärsiiz; onso ýurdy siz miras alarmysyyz? 26 Siz gylyjyyza daýanýarsyyz, nejis iler edýärsiiz, her kes öz gousyny aýalyny haramlaýar. undan so siz ýurdy miras alarsyyzmy?» 27 Olara Hökmürowan Reb eýle diýýär diý: «Öz barlygymdan ant içýärin, harabalykdakylar gylyçdan heläk bolarlar; çöldäkileri ýyrtyjy haýwanlara am ederin; galadakylar we gowakdakylar bolsa mergiden ölerler. 28 Men ýurdy harabaçylyga öwrerin we weýran ederin, onu kuwwatyny buýsanjy tamam bolar; Ysraýyly daglary çolaryp galar, olardan geçen bolmaz. 29 Eden nejis ileri sebäpli ýurdy weýran edenimden we harabaçylyga öwrenimden so, olar Meni Rebdigimi bilerler». |
| 9839 Others viewed this act as misappropriation of funds (Josephus War 2.175–176; cf. Ant. 18.60; The Suda, Korbanas, in Sherk, Empire, 75); Pilate, however, probably assumed that he followed safe Roman precedent: Augustus and others paid for workmen on aqueducts from public and imperial treasuries (Frontinus De aquis 2.89–101, 116–118, in Jones, History, 207), and the use of public money would have been expected (Josephus Life 199) had it not been from the temple treasury. Romans themselves complained when designated funds in a public treasury were redirected (Appian C.W. 2.6.41; Lysias Or. 25.19, §173; 27.7, §178; 27.16, §179; Plutarch Cicero 17.2; Caesar 35.2–4; worse, despoiling temple treasuries, e.g., Valerius Maximus 1.1.21; see further Keener, Matthew, 557 n. 72); they would have been angriest had he profited himself, which sometimes happened (Catullus 10.7–13; cf. Jeffers, World, 111–12). 9841 E.g., Cicero Verr. 1.1.2; 1.4.12; 2.3.22.55; 2.3.28.69; Sest. 25.55; many Judean governors as presented by Josephus, e.g., Ant. 20.106–117, 162–163, 215, 253–257; War 2.223–245, 272–279. 9842 Cf. Benoit, Jesus, 1:141–42. Some first-century writers complained about societal injustice (e.g., Seneca Ep. Luci1. 95.30). 9844 Cf. Brown, Death, 697. Smallwood, «Historians,» concludes that Philo is even more accurate than Josephus when reporting the same historical events (in this case, concerning Caligula). 9845 Still despised in a later period, e.g., in Juvenal Sat. 10.66, 76, 89–90, 104; Phaedrus 3.pro1.41–44; cf. also Brown, Death, 694, on Philo Flaccus 1; Embassy 160–161. 9846 Cf. rumors circulating in Luke 13and Bailey, Peasant Eyes, 75. Brown, Death, 695–705, ultimately concludes, as we do, that most of the Gospel portrait fits what we know of Pilate from the other sources once all has been taken into account. 9848 The baraita in b. Sanh. 43a suggesting special caution regarding Jesus» conviction «because he was close to the kingdom» would be a Jewish deterrent but could have actually aggravated Roman hostility; it is, however, probably derived from later debate with Jewish Christians. |
| 1 Dawut ol ýerden gidip, Eýngedi topragyndaky gowaklarda mesgen tutdy. 2 awul pilitlileri kowmakdan gaýdyp gelende, «Dawut Eýngedi çölünde» diýip, oa habar berdiler. 3 awul tutu Ysraýyly saýlama adamlaryndan üç müüsini ýanyna alyp, Dawudy hem onu adamlaryny idäp, Daggeçi gaýa tarap ýola düdi. 4 Ol ýolu ýakasyndaky dowar agyllaryna geldi. ol ýerde bir gowak bardy. awul aýak ýoly üçin ol gowagy içine girdi. ol wagt Dawut adamlary bilen bile gowagy töründe otyrdy. 5 Adamlary Dawuda ýüzlenip: «Rebbi saa „Dumanyy elie bererin, sen oa islän zadyy edersi“ diýen güni, ine, u gündür» diýdiler. Dawut assyrynlyk bilen baryp, awuly donuny synyny kesdi. 6 Mua Dawudy ýüregi gopan ýaly bolup gitdi. 7 Ol adamlaryna eýle diýdi: «Jenabyma, Rebbi saýlan adamyna beýle zat etmekden, oa gary el götermekden Rebbi Özi saklasyn, çünki ol Rebbi seçip saýlanydyr». 8 eýdip, Dawut öz adamlaryna käýedi we olara awuly garysyna urumaga rugsat bermedi. awul bolsa gowakdan çykyp, öz ýoluna gitdi. 9 Sora Dawut hem gowakdan çykdy-da: «Eý, jenabym, patyahym!» diýip, awuly yzyndan gygyrdy. awul yzyna garanda, Dawut ýüzüni ýere berip, oa tagzym etdi. 10 Sora ol awula: «„Dawut saa ýamanlyk etmek isleýär“ diýýänleri sözüne näme üçin ynanýarsy? 11 u gün gowagy içinde Rebbi özüi meni elime berendigini öz gözleri bilen gördü. Seni öldürmegi talap edenlerinde-de, men saa rehim etdim. Men olara: „Öz jenabyma el galdyrmaryn, çünki ol Rebbi Öz seçip saýlanydyr“ diýdim. 12 Eý, atam, donudan kesilen elimdäki u kesindini görýämi, ine, seret. Donuy synyndan kesip aldym, ýöne seni öldürmedim. Saa ýamanlyk etmek ýa-da haýynlyk etmek niýetimi ýokdugy undan hem belli ahyryn. Meni öldürmek üçin atap ýörenem bolsa, men seni öüde günä gazanmadym. 13-14 Ikimize, goý, Reb kazylyk etsin. Meni arymy senden, goý, Reb alsyn. Köneleri „Ýamanlyk ýamandan çykar“ diýileri ýaly, men saa gary el götermerin. 15 Ysraýyl patyasy kimi garysyna çykdy? Sen kimi yzarlap ýörsü? Haýsydyr bir iti maslygynymy ýa bir büränimi? 16 Goý, bize Reb kazylyk etsin we höküm çykarsyn. Goý, mua Onu Özi seretsin, meni gorasyn we meni seni eliden halas etsin». 17 Dawut sözüni gutaranda, awul: «Dawut, oglum, bu asyl senmidi?» diýip, möürip aglady. 18 Ol Dawuda eýle diýdi: «Sen menden adalatly ekeni. Ýamanlygyma ýagylyk bilen jogap berdi. 19 u gün sen özüi maa garaýyy gowudygyny görkezdi. Reb meni seni elie berse-de, sen meni öldürmänsi. 20 Heý, dumanyny ele salan adamam bir ony aman goýarmy?! Seni maa u günki edenii Reb ýagylyk bilen gaýtarar. 21 Seni hökman patya bolmalydygyy, Ysraýyl patyalygyny seni elide berkarar boljakdygyny men häzir bildim. 22 Men ölenimden so nesillerimi ýok etmejekdigie, adymy atamy neslinden aýyrmajakdygya Rebden ant iç». 23 awuly diýi ýaly, Dawut onu öünde ant içdi. ondan so awul öýüne gitdi, Dawut bolsa adamlary bilen bile gowaga tarap gaýtdy. |
| 51 Isa olara: «Bulary hemmesine düündiizmi?» diýip sorady. Olar: «Hawa» diýip jogap berdiler. 52 Isa olara: «onu üçin hem Gögü alygy hakynda taglymat alan her bir Töwrat mugallymy hazynasyndan täze we köne zatlar çykarýan öý eýesine mezeýändir» diýdi. Nasyrada Isa hormat goýulmaýar (Mark 6:1-6;Luka 4:16-30) 53 Isa bu tymsaly gürrü berip bolandan so, ol ýerden gitdi. 54 Ol Öz dogduk mekanyna gelip, adamlara olary sinagogalarynda sapak bermäge balady. Adamlar Oa haýran galyp: «Bu Adam beýle danalygy nireden aldyka? Ol nädip beýle mugjyzalary görkezmegi baarýarka? 55 Ol agaç ussany ogly dälmi? Ejesini ady hem Merýem dälmi näme? Ol Ýakup, Ýusup, Simun we Ýahuda dagy dogany ahyryn! 56 Onu uýalary-da bizi aramyzda ýaamaýarlarmy näme? Onda bu Adam munça zady nireden bilýärkä?» diýidiler. 57 eýlelikde, olar Isany ret etdiler. Emma Isa olara: «Pygamberi die öz ýurdunda we öýünde gadyry ýokdur» diýdi. 58 Isa olary imansyzdyklary zerarly, ol ýerde köp gudrat görkezmedi. 14-nji bap Ýahýany ölümi (Mark 6:14-29;Luka 9:7-9) 1 ol wagt Isany at-owazasy Hirod hany gulagyna baryp ýetdi. 2 Ol öz emeldarlaryna: «Bu Ýahýa çümdürijidir. Ol ölümden direlipdir, ol sebäpli ol bu mugjyzalary görkezip bilýär» diýdi. 3 Hirod dogany Filipi aýaly Hirodiýa üçin Ýahýany tutduryp, el-aýagyny gandallap, zyndana taladypdy. 4 Ol muny Ýahýay özüne: «Seni öz doganyy aýalyna öýlenmegi dogry däl» diýeni üçin etdi. 5 Hirod Ýahýany öldürmek isleýärdi, emma halky Ýahýany pygamber saýýandygy üçin beýle etmekden gorkýardy. 6 Hirody doglan güni Hirodiýany gyzy ortada tans edip, Hirody göwnüni çaglady. 7 onda Hirod gyza ant içip, dilän zadyny berjekdigine söz berdi. 8 Gyz hem ejesini öwretmegi bilen: «Maa bir tabagy içinde Ýahýa çümdürijini bayny ber» diýdi. 9 Han gamgyn boldy, emma myhmanlary ýanynda ant içenso, Ýahýany bayny oa getirilip berilmegini buýurdy. 10 Jellat iberip, zyndanda Ýahýany bayny çapdyrdy. 11 Çapylan bay bir tabakda getirip, gyza berdi. Gyz-da ony ejesine eltip berdi. 12 Ýahýany ägirtleri gelip, onu jesedini äkidip jaýladylar. Sora gidip, muny Isa habar berdiler. |
| 11 onda sen olara Reb, ine, eýle aýdýar diý: „Bu sizi ata-babalaryyzy Meni terk edendikleri üçindir. Olar baga hudaýlary yzyna düdüler, olara gulluk hem sede etdiler. Menden ýüz öwürdiler, kanunymy ýerine ýetirmediler. 12 Siz bolsa ata-babalaryyzdan-da beter pislik etdiiz. Maa gulak asman, her biriiz kesirlik bilen öz erbet niýetleriizi yzyna düdüiz. 13 Munu üçin Men sizi bu ýurtdan çykaryp, özüizi-de, ata-babalaryyzy-da tanamaýan ýurduna talaryn. Ol ýerde gije-gündiz baga hudaýlara gulluk edersiiz, Men size merhemet etmerin“. Halk sürgünden gaýdyp gelýär 14 Munu üçin Reb eýle diýýär: „eýle günler geler, adamlar gaýdyp ysraýyl halkyny Müsürden çykaran Rebden ant içýärin diýmezler. 15 Munu deregine ysraýyl halkyny demirgazyk ýurtdan, dargadylan beýleki ýurtlardan çykaran Rebden ant içýärin diýjek günleri geler. Çünki Men olary ata-babalaryna beren topragyma gaýtaryp getirerin“. 16 Reb eýle diýýär: „Men köp balykçylary ýollaryn, olary tutarlar. Ondan sora Men köp awçylary ýollaryn. Her dagy, her depäni üstünden we her gaýany gowagyndan olary awlarlar. 17 Çünki Meni gözlerim olary edýän pis ilerindedir. Olar Meni huzurymdan gizlenip bilmez, etmileri nazarymdan sypmaz. 18 Olar ýigrenji maslyk butlary bilen ýurdumy harama çykardylar, mülkümi nejis zatlaryndan doldurdylar. onu üçin Men olara etmileridir günäleri üçin iki esse tölederin“». 19 Reb meni güýjüm hem galamdyr, betbagtlyk gününde Penakärimdir! Dünýäni dört künjünden milletler Seni huzurya gelip: «Bizi ata-babalarymyz die ýalan zatlary, özlerine birjik-de peýdasy bolmadyk biderek butlary miras aldylar» diýerler. 20 Heý, ynsan özüne hudaýlar ýasarmy? Olar hudaý däl ahyryn! 21 «onu üçin hem, Men-Reb bu gezek olara güýjümi we gudratymy hökman görkezerin. onda olar Meni adymy Rebdigini bilerler». 17-nji bap Ýahudany günäsi 1 «Ýahudany günäsi demir galam bilen ýazyldy. Bu olary ýüreklerini gatyna, gurbanlyk sypalaryny ahlaryna çakmak day bilen oýulyp ýazyldy. 2 Her gür ýaprakly agajy ýanyndaky we beýik baýyrdaky gurbanlyk sypalary, Aera butlary olary çagalaryny ýadyndadyr. 3 Seni baýlygyy we tutu hazynalaryy ýurduda eden günälerii tölegi hökmünde olja edip paýlaryn. 4 Saa beren mülkümi öz günä bilen ýitirdi. Men seni tanamaýan ýurduda dumanlarya gul ederin, çünki siz Meni gazabymy tutadyrdyyz, ol ebedilik lowlar». Rebbe bil bagla! 5 Reb eýle diýýär: «Ynsana bil baglan, ynsany güýjüne daýanan, ýüregi Rebden dalaan adama nälet bolsun! 6 Ol çöldäki bir çaly ýalydyr, ýagylyk gelende ony görmez. |
| Chrysostomus, 49, 363–72; 50, 801–6, 805–8; 61, 725–8 (In Jordanem), 761–4; 64, 43–6. Severianus, 65, 15–26. Proclus, 65, 757–64. Erechteius, 86, II, 3321–2. Gregorius Antiochenus, 88, 1865–72, 1871–84. Sophronius, 87, III, 4001–4; , 3755–60. Joannes Damascenus. Canon, , 96, 825–32. Cosmas Hier. Canon, , 98. 465–72; (Odæ 9) 519–22. Pantaleo diaconus, 98, 1243–8. Theodorus Studita, 99, 699–708. Joannes Mauropus, , 120, 1125–7. Chrysostomus. De tentatione Christi, 61, 683–8. In Transfigurationem. Chrysostomus, 61, 713–6; 721–4; 64, 33–8. Proclus, 65, 763–72. Cyrillus Alex., 77, 1009–16. Basilius Seleuciensis, 85, 451–62. Timotheus Ant., 86, I, 253–66. Anastasius Ant., 89, 1361–76. Andreas Cretensis, 97, 931–58. Joannes Damascenus, 96, 545–76. Сапоп, , 847–54. Cosmas Hier. Canon, , 98, 491–8; (Odæ 11) 521–24. Pantaleo diaconus, 98, 1247–54; 1253–60. Joannes Mauropus, , 130, 1127–8. Theophanes Cerameus, 132, 1019–48. Gregorius Palamas, 151, 423–36, 437–50. In Ramos Palmarum. Methodius, 18, 383–98. Athanasius, 26, 1309–14, 28, 169–86; 1023–34; 1033–48. Titus Bostrensis, 18, 1263–78. Epiphanius, 43, 427–38, 501–6. Chrysostomus, 59, 703–8; 61. 715–20. Proclus, 65, 771–8. Cyrillus Alex., 77, 1049–72. Eulogius Alex., 86, II, 2913–38. Sophronius Hier., , 87, III, 3765–72. Andreas Cretensis, 97, 985–1018. Cosmas Hier. Canon, , 98, 497–502. Leo, imperator, 107, 61–76. Joannes Mauropus, , 130. 1128–9. Michael Acominatus, 140, 323–30. Theophanes Cerameus, 132, 541–50. Gregorius Palamas, 151, 177–88. In PASSIONEM Christi. A) In mysticam cenam. Cyrillus Alex., 77, 1015–30. Sophronius Hier., . 87, III, 3771–6. В) In proditionem Judæ. Athanasius, 28, 1047–54. Eusebius Emesenus, 86, I, 525–36. Chrysostomus, 49, 373–82, 381–92, 50. 715–20; 59, 525–8, 713–20, 719–22, 61, 687–90. C) In passionem (et Parasceven). Melito, fg. 5, 1221–2. Alexander Alex,, 18, 595–607. Athanasius, 28,185–250 et PGLT., 80, 713–8; 28, 1053–62. Chrysostomus, 50, 811–6 et 96, 589–600 (Joannes Dam.), 51, 31–40, 61, 751–6, 62, 721–4 [Eusebius Alex.]; 59, 719–22. |
| 9855 Although Tiberius was not the only paranoid emperor (e.g., Herodian 1.13.7), he reportedly viewed even negative remarks as maiestas (e.g., Dio Cassius R.H. 57.9.2; 57.19.1; 57.23.1–2; cf. Caligula–59.11.6), leading to many false accusations (57.4.5–6). Among Romans treason was the greatest crime (Dionysius of Halicarnassus R.A. 8.80.1). 9857 Josephus Ant. 18.89 (though Krieger, «Problematik,» doubts Josephus " s reasons for Pilatés dismissal). 9858 Harvey, History, 17. Historically and socially, one who challenged the status quo of either Jerusalem " s priestly elite or the Romans would likely face such consequences (Hanson and Oakman, Palestine, 94–95). 9859 Haenchen, John, 2:178, observes that the repetition of this catchword «has the effect of a clock sounding the death knel1.» The term is suitable for being handed over to an executioner (παρεδθην, Chariton 4.2.7). 9862 Cf. ÓRourke, «Law,» 174; Sanders, Judaism, 61. Paul " s Roman citizenship could shield him under normal circumstances (Rabello, «Condition,» 738), but not for profaning a temple (Josephus War 2.224; Hesiod Astron. frg. 3). 9864 Ibid., Gospels, 189–93. The execution R. Eliezer ben Zadok allegedly witnessed in his childhood (m. Sanh. 7:2; t. Sanh. 9:11) probably would have stemmed from the reign of Agrippa I (Bruce, «Trial,» 12; cf. Acts 12:1–3). 9867 Brown, Death, 339 correctly observes that executions required ratification by the Sanhedrin in Josephus Ant. 14.167; while this datum is undoubtedly relevant, we should note that it describes the time of Herod the Great, not direct Roman rule. 9870 Unless secret executions (cf. Winter, Trial, 70–73) were practiced; but Pharisaic requirements for evidence were so strict that even capital convictions must have remained very rare under their own rules. 9871 Sipre Deut. 154.1.1; b. Sanh. 37b. The date appears indeterminate in Sipra Qed. par. 4.206.2.9. 9872 E.g., p. Sanh. 1:1, §3; 7:2, §3. Safrai, «Self-Government,» 398, cites also b. Sabb. 15a; c Abod. Zar. 8b. This was the widespread view at the turn of the twentieth century (Abrahams, Studies, 1:73; Sanday, Criticism, 127; Edersheim, Life, 583). |
| 1920 P. Ros Hal 4:6, §1. That halakic customs varied is clear (e.g., p. Ketub. 4:14, §1, following m. Ketub. 4:14; p. Ned. 2:4, §3). 1924 Urban dwellers could despise them as uneducated rural dwellers, especially if from less respectable regions (Aelian Farmers 20, Phaedrias to Sthenon, end). 1927 Technically he was from Gamala across the Jordan (Josephus Ant. 18.4; Witherington. Christology, 88–89). 1929 Zeitlin, «Galileans»; Loftus, «Note»; cf. idem, «Revolts» (though he may be correct about continuing Hasmonean sympathies). 1936 Goodman, State, 120; Horsley, Galilee, 251. Freyne, «Ethos,» argues for some limited trade connections but notes that this does not indicate a cultural or religious continuum. 1937 Finley, Economy, 123–49; Meeks, Moral World, 38; Lee, «Unrest,» 128; MacMullen, Relations 15, 30, 32; cf. idem, Enemies, 163–91; e.g., Longus 2.22; Cicero Rose. Amer. 14.39; Philostratus Viz soph. 2.5.573. In Palestine, cf. Applebaum, «Life,» 663–64; Neusner, Beginning, 24–25; m. Meg. 1:3; p. Meg. 1:3. 1941 In Matthew and Mark, Jesus appears to the disciples in Galilee; skipping this, Luke-Acts, the focus of which is particularly urban, reports the establishment of the apostolic church in Jerusalem. Contrast Goulder, Matthew, 141, who speculates that Peter, James, and John remained in Jerusalem when the others returned to Galilee, providing two independent traditions. 1943 Vermes, Jesus the Jew, 56–57; Sanders, Jesus and Judaism, 292; Neusner, Crisis, 38. This does not mean that no Pharisees may have been Galilean; see Horsley, Galilee, 150–52, 256; Witherington, Christology, 66; perhaps Eleazar in Josephus Ant. 20.43. 1944 Freyne, «Relations»; Freyne, Galilee, 178–90 (the exception being Sepphoris, Josephus Life 348–349). 1950 Cf. Meeks, Prophet-King, 41. Geyser, «Israel,» relates the anti-Judean polemic of the Gospel to its special interest in Diaspora Jewry " s restoration to the land. 1952 Compare how many Germans rallied around Luther, the local scholar, when the pope condemned his writings (cf., e.g., Chadwick, Reformation, 47,61). |
| 18 undan so Abygaýyl wagt ýitirmän, iki ýüz çörek, iki tulum erap, bä goýnu gowurdagyny, bir batman gowurgany , ýüz goawuç kimii, iki ýüz goawuç injir kidesini aldy-da, olary eeklere ýükledi. 19 Ol hyzmatkärlerine: «Öüme düü, men sizi yzyyzdan ýörejek» diýdi. Ýöne ol adamsy Nabala hiç zat aýtmady. 20 Abygaýyl dagy ýapgyt tarapyndan eekli inip gelýärkä, Dawut hem adamlary bilen oa tarap gelýärdi. eýdip, olar duudylar. 21 ol wagt Dawut içini gepledip gelýärdi: «Haýp, çölde men bu adamy ähli emlägini gorapdyryn. Onu ýeke zady-da ýitmändi. Emma ol meni ýagylygyma ýamanlyk bilen jogap berdi. 22 Eger da atýança onu erkek göbeklisini baryny gyrmasam, onda, goý, Hudaý maa-da ony, hatda ondan-da beterini görkezsin». 23 Abygaýyl Dawudy görende, eekden howlukmaç düdi-de, ýere ýüzin düüp, oa tagzym etdi. 24 Ol Dawudy aýagyna ýykylyp, eýle diýdi: «Günäsi, goý, meni boýnuma bolsun, agam. Özü bilen geplemäge gyrnagya ygtyýar et, onu iki agyz sözüni dile. 25 Haýy edýärin, agam, bu nejis Nabaly sözlerini göwnüe alma. Onu özi-de ady ýalydyr. Onu ady Nabal, özi-de akmak . Men kenizi agamy, ýagny seni iberen nökerlerii görmändirin. 26 Seni gan dökmekden we ar almakdan Rebbi Özi saklapdyr. Indi, eý, agam, Rebden we seni adydan ant içýärin, agam, saa ýamanlyk etmek isleýän dumanlary, goý, Nabal ýaly bolsun. 27 Ine, u sowgatlary gyrnagy seni ýigitlerie bermek üçin agasyna getirdi. 28 Öz gyrnagyy hyýanatçylygyny bagyla. Rebbi agamy neslini abat etjegi übhesizdir, sebäbi agam Reb üçin göreýär. Ömürboýy senden ýamanlyk çykmaz. 29 Eger kimdir biri agamy yzarlasa ýa-da janyna kast etse, onda janyy Hudaýyyz Rebbi aman saklasyn, dumanlaryy bolsa sapandan da atan kimin edip öldürsin. 30-31 Sen agam barada aýdan ähli ýagylyklaryny ýerine ýetirip, Reb seni Ysraýyla hökümdar bellände, onda sen nähak gan dökmek ýa-da özüi goramak üçin hasrata sebäp bolmarsy, ynsaby-da saa yza bermez. Reb özüi ýalkanda, gyrnagyy ýatlagyn». 32 Dawut Abygaýyla eýle diýdi: «u gün meni saa duuran Ysraýyl Hudaýy Rebbe alky bolsun! 33 Paýhasya berekella, özüe berekella. Bu gün gan dökmekden hem öç almakdan meni ellerimi sen saklady! 34 Dogrusyny aýtsam, size hasrat getirmekden meni saklan Ysraýyl Hudaýy Rebden ant içýärin, eger sen haýal etmän meni ýanyma gelmedik bolsady, onda da atýança Nabaly ýekeje erkek göbeklisini goýman gyrjagym übhesizdi». 35 Sora Dawut onu getiren zatlaryny aldy-da: «Arkaýyn öýüe gaýdyber; sözü kabul boldy, haýyy bitdi» diýdi. |
|
|
