Один и Тот же Бог и Сын Божий родился прежде всех веков и в определенный век (Ibid. 11). Один и Тот же - Кто по сущности рожден от Отца и по сущности зачат и рожден Девой (essentialiter conceptus est natusque de uirgine - Ibid. 54 (56)). И оба этих рождения принадлежат Одному и Тому же Сыну Божию: божественное, по к-рому Он есть Творец и Бог, во «образе Божием» совечный Отцу, и человеческое, по к-рому Он «истощил» Себя, приняв «образ раба», и в утробе Матери создал Самого Себя по человечеству самим этим восприятием «рабского образа» (seruilis formae susceptione formauit - Ibid. 11; 59 (61)). В то же время, замечает свт. Фульгенций, можно сказать, что один Сын Божий был образован действием Своим, Отца и Св. Духа, т. е. всей Св. Троицы (solus ipse sua et patris et spiritus sancti operatione formatus - Ibid. 21). Албазинская икона Божией Матери " Слово Плоть бысть " . 1883 г. (ГИМ) Албазинская икона Божией Матери " Слово Плоть бысть " . 1883 г. (ГИМ) «Образ Божий» - это полнота божественной природы Сына Божия, Который всегда оставался равным Отцу и в В. не утратил Своей полноты; а «образ раба» - это Его человеческая природа; поэтому «истощание» (exinanitio), согласно свт. Фульгенцию, есть восприятие человеческой природы (naturae humanae acceptio - Ibid. 19-20). И потому во Христе суть два «образа» (untraque forma), ибо в Нем суть две истинные и целостные сущности (utraque substantia - Ibid. 21). Бог воспринял человеческую природу в единство Своего Лица (in unitatem personae, in suam personam), так что Один и Тот же есть истинный Бог и истинный человек, имеющий единую с Отцом божественную природу и единую с Матерью человеческую сущность (Ibid. 8; 18). Согласно единству Лица (secundum unam tamen personam) Бог Слово стал плотью с самого момента зачатия, ведь Он воспринял не лицо человека, но природу, восприняв в вечное божественное Лицо временную сущность плоти (in aeternam personam Diuinitatis accepit temporalem substantiam carnis - Ibid. 58 (60)). Бог Слово, ставший плотью, имеет одно Лицо Своего божества и плоти (unam diuinitatis suae carnisque personam - Ibid. 58 (60)). Поэтому не следует ни сливать, ни разделять обе истинные природы в одном Лице (in una persona - Ibid. 19). Две природы Бога Слова, Который стал плотью, пребывают неслиянно (inconfusibiliter) и нераздельно (inseparabiliter - Ibid. 57 (59)).

http://pravenc.ru/text/воплощение.html

Non habet ergo nativitas novam externamque naturam (De Tr., VII, 26). Nativi tas nec extra naturam eam ex qua manet, et naturam eam in se fiaoel unde subsistit (Ibidem). Unius nominis, atque naturae (ibid., VII, 8). Haec est verae nativitatis intelligentia, et fidei nostrae, quae ex naturae divinae unitate, unius indifferentisque divini tatis veritatem in Patre et Filio confitetur (ibid., VII, 18). Post naturae autem virtutem, naturae per id indissimilis intellige unitatem… (ibid., VII, 21). [Nativitatis hoc sacra mentum est, ut Pater et Filius in unitate naturae sunt (ibid. VII. 26). Indissimilis unitate naturae (ibid., VII, 40). Naturae in his unitas (ibid., VIII. 10). Docet Apostolus uni tatem esse naturae (ibid., VII, 28)]. Uno eodemque dicto utrumque illum in naturae ejus dem et dignitatis nuncupatione constituit (ibid., IV, 35). Nam discretio tantum personas in «te» et «tuus» posita est, in nullo tamen naturae distincta confessione (ibidem). Pa ter et Filius non persona, sed natura unus et verus Deus uterque est (ibid., V, 10). Ut per eamdem naturam divinitatis unius unus Deus per id intel ligatur, quod in Deum a! terum Deus unigenitus non refertur (ibid., V, 35). Secundum naturae unitatem, non se eundum personae unionem (ibid., VI, 8). Ut verus Dei Filius Deus non alienae a Pati, diversaeque naturae (ibidem). Nativitatis suae viventem habuit naturam (ibid., VI, 13) Et nativitas habuit originis suae in ipsa sua nativitate naturam (ibidem). Hanc igitur in Patre et Filio naturae unitatem (ibidem). Hanc igitur in Patre et Filio naturae uni tatem (ibidem). Ut natura in eo divinitatis, per quod Filius est. absoluta sit (ibid., VI, 22). Apostolica fides nunc primum naturam in eo divinitatis agnovit (ibid., VI, 36). Naturae autem veritatem confirmavit in nomine, cum Deum dixit (ibid., V, 11). Quod autem ex vivo vivum natum est, habet nativitatis profectum sine novitate naturae. Non enim novum est, quod ex vivo generatur in vivum (ibid., VII, 27). Ne non in eo paternae naturae veritas maneat (ibid., IX, 24).

http://azbyka.ru/otechnik/Ioann_Popov/il...

Deus honorem Deo postulat; et postulat cum alterius significatione personaë «Qui», inquit, «apparuit tibi eum lugeres»; ne qua personae ejusdem confusio nasceretur (De Tr., IV. 30). Sed significata personarum intelligentia, et distincto innascibilitatis nativitatisque sensu… non solitarium Deum docuit (ibid., IV, 33). Nam discretio tantum personae in «te» et «tuus» posita est, in nullo tamen naturae distincta confessione (ibid., IV, 35). Habitantem abeo in quo habitet discernens, personae tamen tantum distinctione, non generis… (ibid., IV, 40). In quibus Pater et Filius non persona, sed natura unus et verus Deus uterque est (ibid., V. 10). Vel quid praeter significationem personae in Domino ac Domino coaptabis? (ibid., V, 16). Ut indivisus atque inseparabilis, non ex persona, sed ex natura, subsistens ex Patre unigenitus intelligatur… (ibid., V. 35). Discernitur persona accipientis, et dantis; ne ipse idem sit unus et solus (De Synod., 14). Non persona Deus unus est, sed naturä quia nihil in se diversum ac dissimile habeat natus et generans. Et post haec, unam substantiam Patris et Filii dicendo, non erra!: aut unam substantiam negando, jam peccat (De Synod., 69). Unius nominis, atque naturae (De Tr., VII, 8). Naturae unitas (ibid., VII, 21). Nativitatis hoc sacramentum est. ut Pater et Filius in unitate naturae sint (ibid., VII, 26) Naturae in his unitas (ibid., VIII, 10). Indissimilis unitate naturae (ibid., VII, 40). Docet Apostolus unitatem esse naturae (ibid., VIII, 28). Hanc igitur in Patre et Filio naturae unitatem (ibid., VI, 13). Personarum autem ita facta distinctio est, ut opus referatur ad utrumque (ibid., IV, 20). Ut personarum distinctio obsoluta esset, angelus Dei est nuncupatus (ibid., IV, 23). Tuto enim, jam personarum discretione praemissa, ne solitarii error subesset, absolutum et verum ejus nomen edicitur (ibid., IV, 24). Neque enim aliam, quam personae, intulit lex significationem (ibid., V, 5). Volens igitur lex, immo per legem Deus personam paterni nominis intimare, Deum Filium angelum Dei locuta est (ibid., V, 11. Срав. V, 24).

http://azbyka.ru/otechnik/Ioann_Popov/il...

137 Unum sunt, non unione personae, sed substantiae unitate (De Tr., IV, 42). Secundum naturae unitatem, non secundum personae unionem (ibid., VII, 8). Ubi quia nihil differat in utrique similitude naturae, proprietas tamen similitudinis personalium nominum respuat unionem, ne subsistens unus sit, qui et Paier dicatur et Filius (De Synod., 27). 138 Sabellius... indiscretae et indissimilis in Parte et Filio naturae impie arripuit unionem, non intelligens naturalem unitatem sub nativitatis significatione monstrari... Naturae enim indissimilis unitas irreligiose ad unionis profecit errorem (De Tr., VII, 5). 139 Neque rursum corporali insinuatione Patrem in Filio praedicamus, sed ex eo ejusdem generis genitam naturam naturaliter in se gignentem se habuisse naturam (De Tr., IX, 51). 140 Atque ita non eum demutatio corrumperet, qui in substantiam novam nativitate substiterat (De Tr., IX, 36), innascibilis substantiae unigenitam nativitatem (ibid., XI, 5). 141 Naturalem unitatem sub nativitatis significatione monstrari (De Tr., VII, 5). Nativitatis est unitas ad utrumque (ibid., VII, 21). Unum eos efficit esse nativitas... quia nativitas non aliam possit, nisi eam ex qua subsistit, afferre naturam (ibid., VII, 25). Quam per generationem nativitatemque unitas ejusdem in utroque naturae (ibid., VII. 41). Dominus... ut Patrem Deum unum praedicans, a sacramento se Dei non separaret unius, dum per naturam nativitatis neque alium de Deum profiteretur esse, neque ipsum (ibid., IX, 19). Nativitas non habeat aliunde quod maneat, et omnis generatio a generante se non sit aliena (ibid., IX, 44). Neque unum eos esse ex geminatis nominibus unionis, sed ex nativitate naturae (ibid., X. 6). Ita et naturalis per nativitatem unitas Dë patris in Christo docetur (De Tr.. IX, 23). Per id enim in sacramento Dei unius per nativitatem manet, quia Dei in se naturam Dei nativitas tenens, in Deum alterum non excedat (De Tr., IX, 27). 142 Sed quia verae fidei professio est, ita Deum ex Deo natum ut lumen ex lumine, quod sine detrimento suo naturam suam praestat ex sese, ut det quod habet, et quod dederit habeat, nascaturque quod sit; cum non aliud, quam quod est, natum sit; et nativitas acceperit quod erat; nec ademerit quod accepit; sitque utrumque unum, dum ex eo quod est nascitur, et quod nascitur, neque aliunde, neque aliud est; est enim lumen ex lumine... Unigeniti ex Deo Dei nativitas non series est, sed progenies, non tractus est. sed ex lumine lumen. Luminis naturae unitas est, non ex connexione porrectio (ibid., VI, 12). Non demutatur autem per nativitatem natura, ne secundum similitudinem generis sui eadem sit. Eadem autem ita est, ut per nativitatem et generationem uterque potius unum confitendus sit esse, non unus (ibid., VII, 31).

http://azbyka.ru/otechnik/Ioann_Popov/il...

152 Non est autem, ut saepe jam commemoravimus, in unitate Dei Patris et Dei Filii humanorum vitium opinionum: ut sit vel extensio, vel series, vel fluxus: ut aut rivum fons effundat ab origine, aut ramum arbor teneat in candice, aut calorem ignis emittat in spatium. Haec enim ab se inseparabili protensione manent potius detenta, quam sibi sunt, dum et calor in igne est, et in arbore ramus est, et rivus in fante est. Et haec ipsa sola sibi est potius, quam res ex re substituta est: quia non aliud arbor quam ramus, neque ignis quam calor, neque fons possit esse quam rivus. At vero unigenitus Deus ex perfecta atque inenarrabili nativitate subsistens Deus est, et vera progenies innascibilis Dei est, et incorporalis naturae generatio incorporalis et Deus vivus et verus a vivente Deo vero, et inseparabilis a Deo naturae Deus: dum subsistens nativitas non alterius naturae. Deum perfecit, neque generatio, quae substantiam provehebat, substantiae naturam demutavit in genere. 153 Cognovi te in Deo Deum, non ex permixtione confusum, sed ex virtute naturae (De Tr.. VI, 19). Cum Patrem nosceremus in Filio, Filium tamen esse meminissemus in Patrë ne transfusio potius alterius in alterum existimaretur, quam per generationem nati vitatemque unitas ejusdem in utroque naturae (ibid., VII, 41). Filius in Patre est, et in Filio Pater, non per transfusionem refusionemque mutuam, sed per viventis naturae perfectam nativitatem (ibid., VII, 31). Neque rursum corporali insinuatione Patrem in Filio praedicamus (ibid., IX, 51)). 154 Non est enim natura divinitatis alia, ut praeter se Deus ullus sit. Nam cum ipse Deus sit, tamen etiam per naturae virtutem in eo Deus est. Et per id, quod ipse Deus est et in eo Deus est, non est Deus praeter eum: cum non exstet aliunde quod Deus est. et in eo Deus sit, habens in se et quod ipse est, et ex quo ipse subsistit (ibid., V, 37) Subsistentem in eo Dei naturam intelligentes, cum in Deo Deus insit, nec praeter eum, qui est Deus quisquam Deus alius sit: quia ipse Deus, et in eo Deus, alterius nobis cujusquam Dei non relinquat errorem (ibid., V, 38).

http://azbyka.ru/otechnik/Ioann_Popov/il...

Н. А. советовал монахам соблюдать аскетическое правило, к-рое помимо молитвы и рукоделия включает в себя также бдение и псалмопение. Следуя древней традиции, восходящей к античным авторам (ср., напр.: Hes. Theog. 211-212), он рассматривал сон как «краткую смерть» ( Nil. Ep. I 28//PG. 79. Col. 96). Сон, с его т. зр., состояние опасное (Ep. III 318//Ibid. Col. 537), поскольку он приводит к ослаблению бдительности (Ep. I 26//Ibid. Col. 92-93). Любитель сна есть «гробница (νεκρωταφεον), мертвая душа в живом теле» (Ep. III 317//Ibid. Col. 536-537). Монах, конечно, не может постоянно бодрствовать, иногда он «отдыхает»; но в этом состоянии его жизнь бессмысленно сокращается, хотя сам он не осознаёт этого (Ep. I 26//Ibid. Col. 93). Трезвенный монах в идеале не должен спать (Ep. III 127//Ibid. Col. 444), бдение - его оружие против демонов (Ep. III 171//Ibid. Col. 464), необходимое условие боговидения. Вместе с молитвой и бдением монах обязан заниматься псалмопением, под которым в узком смысле подразумевается славословие, прославление Бога в псалмах и духовных песнях (Ad Agath. 4. 3//Ibid. Col. 828; In Albian.//Ibid. Col. 708; Ad Magnam. 64//Ibid. Col. 1056). При этом душа монаха должна быть определенным образом подготовлена в такому прославлению, т. е. исполнена любви к Богу (Ep. I 30, 234//Ibid. Col. 97, 169), иначе хвала будет неискренней. Псалмопение должно быть непрерывным, как дыхание (Ep. IV 25//Ibid. Col. 561), ежедневным и неусыпным (Ep. I 30//Ibid. Col. 97). Наличие у Н. А. экзегетических сочинений свидетельствует о том, что он считал размышление над Свящ. Писанием важным делом для монаха. Именно словами Свящ. Писания монах «путеводится в жизнь неукоризненную, приобретая вместе и обильную пищу, и великое наслаждение» (Exerc. 62//Ibid. Col. 796). Свящ. Писание является духовной пищей, «подобной меду» (Ep. I 262//Ibid. Col. 180). Как тело питается пищей, так душа - Свящ. Писанием (Ep. II 37//Ibid. Col. 213; Ad Agath. 4. 1//Ibid. Col. 825; In Cant. 2. 6). Оно помогает монаху в борьбе со страстями, доставляя ему примеры добродетели, в т. ч. из исторических книг (Exerc. 21//Ibid. Col. 748) - в образе пророков Илии, Елисея и Иоанна Крестителя (Ibid. 60//Ibid. Col. 792-793). Монах должен читать Свящ. Писание, постоянно размышлять над ним (De mon. praest. 20//Ibid. Col. 1084), посвящать ему день и ночь (In Albian.//Ibid. Col. 708; Ad Agath. 1. 3; 4. 3//Ibid. Col. 813, 828). Свящ. Писание избавляет монаха от уныния и подготавливает его к созерцанию (Ad Magnam. 20//Ibid. Col. 996; In Albian.//Ibid. Col. 708), доставляет подлинное наслаждение (τρψις) душе (In Albian.//Ibidem; Ad Agath. 4. 1//Ibid. Col. 825; Ad Magnam. 20, 61//Ibid. Col. 996, 1052).

http://pravenc.ru/text/2577633.html

1151 Verum et absolutum et perfectum fidei nostrae sacramentum est Deum ex» Deo et Deum iit Deo confiteri: non corporalibus modis, sed divitiis virtutibus, ner naturae in naturam transfusione, sed mysterio et potestate naturae. De Triti. 5, 37 n. Unus Patri Deo Titius et vera atque absoluta manens tantum in cognitione utritisque nativitas, ili. 1:2, 2. 1152 Ut inenarrabilis est Pater in eo, quod ingenitus est, ita enarrari Titius in eo, quod unigenitus est non potest, quia ingeniti est imago, qui genitus est. De Trin. 3, 18 n. 1153 Volens Titius nativitatis suae fident facere, faetorum suorum nobis posuit exemplum, ut per inettarrabilium gestorum inenarrabilem efficientiam de virtute nativitatis inenarrabilis doceremur: cum aqua fit vinum etc. ib. 1156 Quinque panes offeruntur et franguntur, subrepunt praefrigentium manibus quaedam fragmentorum procreationes. Non inminuitur, unde praefringitur; et tamen semper praefrigentis manum fragmenta occupant. Fallunta momenta visum; dum plenam fragmentis manum sequeris, alterum sine damno portionis suae contueris. ib. 3, 6 n. 1158 Humanas comparationes divinis non satisfacere exemplis.. Dignum et justum esse testanti de se Deo credere. Sed quia simpliciorum fidem furor haereticos turbaret. ut id de Deo credi non oporteret quod difficile nisi per corpoream comparationem, posset intelligi: idcirco.. utile existimavimus haec pro parte inserere comparationis exempla. De Trin. 7, 28, 30 nn. 1159 Hoc tantum ad humanae nativitatis intenigentiam commemoratum a nobis sit, non etiam ad perfectum in unigenito Deo nativitatis exemplum: quia naturae humanae infirmitas ex disparibus comparatur, et ex inanimis continetur ad vitam. Nec statim in ea, quod gignitur vivit, neque totum vivit ex vita; cum in ea multa sint, quae sine naturae suae sensu, cum excreverint, desecentur. In Deo vero totum quod sit vivit. Deus enim vita est. et ex vita non potest quidquam esse nisi vivum. De Trin. 7, 28 n. 1160 Et nativitatem, quam dedit, per indiscretae naturae similitudinem sequitur, et nativitas eam, quae vivens ex vivente est, naturam nascendo non deserit.. Nam tametsi elementa illa inanima ac turpia, quibus nascendi causae inchoantur, in hominem alterum effluant, naturae tamen virtute intra se invicem manent, ib.

http://azbyka.ru/otechnik/Ilarij_Piktavi...

III 6). Соединение и взаимопроникновение природ во Христе было столь тесным, что, согласно прп. Иоанну, «Бог и Иисус существуют в одной и той же сущности» (in una eademque substantia Deum et Jesum esse - Ibid. III 6, 7). IV. Прп. Викентий Леринский обычно использовал для описания таинства соединения природ во Христе такие выражения, как «восприятие плоти» (suscipere/adsumere carnem - Common. 14), «человек соединился с Богом» (unitum hominem Deo - Ibid. 16), «Бог стал человеком» (Deum factum hominem - Ibid. 16) и др. По мысли прп. Викентия, это соединение произошло «в самой утробе Св. Девы» (in ipso Virginis utero - Ibid. 15, 16), или «в самом девственном зачатии» (in ipsa virginali conceptione - Ibid. 15). Подобно блж. Августину, прп. Викентий поясняет это соединение антропологической аналогией (душа - тело): так же как в человеке иное - тело, иное - душа, но и душа, и тело - один и тот же человек, состоящий из двух различных природ - души и тела,- так и во Христе иное - божество, иное - человечество, но и божество и человечество - «один и тот же Христос в обеих сущностях» (unus idemque Christus in utraque substantia - Ibid. 13). Единство Лица, или Ипостаси, Христа прп. Викентий подчеркивает такими выражениями, как «один и тот же Бог и человек» (unus idemque Deus et homo - Ibid. 13), «единство Лица» (unitas personae - Ibid. 13, 15, 16), «единичность одного и того же Лица» (singularitas unius ejusdemque personae - Ibid. 13), «по Лицу» (per personam) Бог стал человеком (Ibid. 13), «ипостасно» (subsistendo) Слово Божие соединилось с человеком (Ibid. 14), «Лицо ипостасное и пребывающее» (persona substantiva ac permanens - Ibid. 16) и др. При этом само Лицо Бога Слова было Лицом человеческой природы Христа (Deus Verbum… ipse persona hominis existeret), и Лицом «не притворным, а истинным» (non simulatoria, sed vera), «не по подражанию, а ипостасно» (non imitativa, sed substantiva - Ibid. 14). Далее, согласно прп. Викентию, «во Христе были две истинные и совершенные сущности, но одно Лицо, чтобы ни различие природ не привело к разделению единства Лица, ни единство Лица не привело бы к стиранию различия сущностей» (Ibid. 16). Кроме того, прп. Викентий подчеркивает совершенство и полноту двух природ во Христе. Христос - это «совершенный Бог и совершенный человек (perfectus Deus, perfectus homo)» (Ibid. 13). Во Христе особенности каждой из двух природ (proprietas uniuscujusque naturae) всегда сохраняются и никогда не смешиваются и не разрушаются (non corruptibili confusione - Ibid. 13; non confundendo - Ibid. 14). При восприятии человеческой природы не произошло никакого превращения божественной природы Бога Слова (non conversione naturae - Ibid. 16), к-рая осталась неизменной (incommutabili sua manente substantia - Ibid. 14).

http://pravenc.ru/text/воплощение.html

Син264, л. 67–68). Это следующие тексты. В ч. 1, кроме проповедей, входят: “Духовная грамота святаго Димитриа митрополита ростовскаго, новаго чудотворца” [Собрание 1786, ч. 1, л. 26об.–27об.], “Благодарственное страстей Христовых воспоминание и молитвенное размышление” [Ibid., ч. 1, л. 72об.–77об.], “Повествователи, историки, свидетели и учители, списатели церковнии о страстех Господних, сии суть. . .” [Ibid., ч. 1, л. 78], “Целование удов, или ран Господа Бога нашего Иисуса Христа на всяк день” [Ibid., ч. 1, л. 78об.–79], “Богомысленное размышление о пресвятых страстех Господа нашего Иисуса Христа” [Ibid., ч. 1, л. 79об.–88об.], “Поклонение Господу нашему Иисусу Христу” [Ibid., ч. 1, л. 88об.–91об.], “Ко Магдалине плачущей у ног Христовых глагол грешнаго” [Ibid, ч. 1, л. 91об.], “Ответ Магдалинин грешникови” [Ibid., ч. 1, л. 92], “О причащении святых таин” [Ibid. 1786, ч. 1, л. 92–96], “Плачь на погребение Христово” [Ibid., ч. 1, л. 96–99об.], “Поклонение святой Троице” [Ibid., ч. 1, л. 100–101 об.], «О любви бляжняго свидетельства» [Ibid., ч. 1, л. 102об.]. В ч. 6, кроме проповедей украинского периода, переведенных с “простой мовы” на церковнославянский язык, опубликованы “Врачество духовное на смущение помыслов, от различных книг отеческих вкратце собранное” [Ibid., ч. 6, л. 32об.–42об.], “Молитва исповедания к Богу повседневнаго от человека, полагающаго спасения начало” [Ibid., ч. 6, л. 43–48], “Внутренний человек в клети сердца своего уединен, поучающся и молящся втайне” [Ibid., ч. 6, л. 48–54], “Апология во утоление печали человека” [Ibid., ч. 6, л. 59об.– 74об.], “Послание святаго исповедника Христова Хрисогона” [Ibid., ч. 6, л. 75–75об.], “Смиренный Димитрий, митрополит ростовский и ярославский, написах сие в некую окаянства моего пользу” [Ibid., ч. 6, л. 86 об.– 87об.], “За что Бога благодарити” [Ibid., ч. 6, л. 87об.–88об.], “Вопросы и ответы краткие о вере” [Ibid., ч. 6, л. 1–32], “Исповедание грехов генеральное, глаголемое пред иереем от лица кающагося” [Ibid., ч. 6, л. 88–90], “Молитва, или краткое страстей Христовых воспоминание” [Ibid., ч. 6, л. 90об.–92], “Богодухновенное наставление христианское, или Правила келейныя” [Ibid., ч. 6, л. 92–92об.], “Милосердому и долготерпеливому творцу нашему Богу угодна от человек дела сия” [Ibid., ч. 6, л. 92об.–93об.].

http://azbyka.ru/otechnik/Dmitrij_Rostov...

Гавриилом, св. Иоанном Предтечей, ап. Андреем, ап. Павлом и Христом, Лазарем и ветхозаветными праведниками. Иногда в мнимый диалог вступает и сам проповедник с просьбой разъяснить ему непонятное место Писания. Во «Втором слове на воскрешение Лазаря» с речью выступает даже Ад, который, увидев, что Лазарь покидает преисподнюю, выражает свое негодование (Hom. fest. 12. 5. 1-20// Aubineau. 1978-1980. Vol. 1. P. 452-454). Фиктивные диалоги составляют часть древней, восходящей к античности риторической традиции и встречаются в сочинениях мн. христ. авторов ( Мелитона Сардского , прп. Ефрема Сирина, прп. Романа Сладкопевца ). Стиль И. И. богат антитезами, анафорами, параллелизмами, хиазмами и метафорами. В риторических фигурах И. И. тщательно подбирал слова по созвучию, вводил элементы рифмы в окончания слов и фраз. Использование близкого к поэтическому стиля позволяло И. И. придавать зримый образ самым разнородным, в т. ч. абстрактным, понятиям и тем самым делать повествование Свящ. Писания предельно доступным для слушателей и читателей. Так, напр., лежащего во гробе Лазаря И. И. сравнивает с банковским вкладом, сданным на хранение, его погребальные пелены - с печатями; по зову Спасителя Лазарь выскакивает из гроба, «как пришпоренный конь» (Hom. fest. 12. 4. 2// Aubineau. 1978-1980. Vol. 1. P. 452). И. И. любил начинать свои проповеди серией метафорических эпитетов в адрес библейских персонажей, часто он использует редкие слова и создает неологизмы, добивается игры слов. Впервые встречаются у И. И. такие слова, как θεολοδορος (порицатель Бога - Aubineau. 1978-1980. Vol. 1. P. 382), λυρδεν (играть на лире - Ibid. P. 382), νεπλαστος (новосотворенный - Ibid. P. 439), συμποσιαστα (сотрапезники - Ibid. P. 53, 385), φυτευτς (садовник, насадитель - Ibid. P. 529), χρυσοπρφυρος (златопорфирный - Ibid. P. 530). Некоторые слова встречаются только у И. И. (гапаксы): νεμφορος (унесенный ветром - Ibid. P. 530), εδωλχρυσος (золотой как идол - Ibid. P. 530), ζωνδιον (ремешок - Ibid. P. 382), θεοβλσφημος (богохульник - Ibid. P. 383), θεομεριστς (разделяющий Бога - Ibid. P. 383), θενευρος («богострунный», «на котором играет Бог» - Ibid. P. 383), παραδοξοποιητς (чудотворец - Ibid. P. 489), πατρχορδος (на котором играет Отец, инструмент Отца - Ibid. P. 383), προφητφθογγος (пророчески звучащий - Ibid. P. 530), φιλοζμιος (любящий терять - Ibid. P. 439), χειροφανς (похожий на руку - Ibid. P. 382), χρυσδωρον (золотой дар - Ibid. P. 489). Часто И. И. приводит одни и те же слова и фразы в разных гомилиях (примеры см.: Ibid. P. XL-XLI), что может служить критерием при определении их подлинности.

http://pravenc.ru/text/674956.html

  001     002    003    004    005    006    007    008    009    010