| Νηστεα στ βα φσεως, κα περιτομ δτητος λρυγγος, πυρσεως κτομ, πονηρν ννοιν κκοπ, νυπνιασμν λευθερα, προσευχς καθαρτης· ψυχς φωστρ, νος φυλακ· πωρσεως λσις, κατανξεως θρα, στεναγμς ταπεινς, συντριμμς λαρς, πολυλογας ργα, συχας φορμ, πακος φλαξ, πνου κουφισμς, γεα σματος, παθεας πρξενος, μαρτημτων φεσις· παραδεσου θρα κα τρυφ. παιτσωμεν κα τοτον, μλλον δ πρ πντων τοτων τν προσττην τν κακν μν πολμιον, τν θραν τν παθν, τν πτσιν το δμ, τν το σα πλειαν, τν σραηλιτν τν λεθρον, τν το Νε σχημοθαν, τν τν Γομων προδτην, τν το Λτ μμψιν, τν τν υν λε το ερως ξολθρευσιν, τν τν μολυσμν χειραγωγν. Πθεν δ τκτεται, κα τνες ο τατης πγονοι; Τς τε συντρβων ατν; Κα τς πολλων ατν ες τλος; Λγε μν, πντων τν βροτν τυραννς, πντας νησαμνη χρυσ πληστας, πθεν τνεσοδον ν μν κκτησαι; κα τ μετ τν εσοδον τκτειν πφυκας; κα τς σο ξ μν ξοδος; δ π τας βρεσι πονσασα, πρς μς τυραννικς μαιμσσουσα, κα γρα πεκρνετο· Τ με λοιδοραις βλλετε, ο μο πεθυνοι τυγχνοντες; Πς δ μου χωρισθναι σπουδζετε; Κγ τ φσει συνδδεμαι· μο θρα, φσις βρωμτων· μο δ πλησταις συνθεια ατιος· μο δ πθους πθεσις συνθεια προλαβοσα, κα ναλγησα ψυχς, κα μνημοσνη θαντου· πς δ τν μν πογνων τ νματα ζητετε μαθεν; ξαριθμσομαι ατος, κα πρ μμον πληθυνθσονται· μως τος πρωτοτκους μου κα γαπητος κοσατε τνες προσαγορεονται. Υς πρωττοκς μου, πορνεας πουργς, κενου δ δετερος σκληρτης καρδας· πνος τρτος, θλασσα λογισμν, κματα μολυσμν· βυθς γνστων κα των καθαρσων ξ μο κπορεονται. μο θυγατρες κνηρα, πολυλογα, παησα, γελωτοποια, ετραπελα, ντιλογα, σκληροτραχηλα, νηκοα, ναισθησα, αχμαλωσα, μεγαλαυχα, θραστης, φιλοκοσμα, ν διαδχεται προσευχ υπαρ, κα εμβασμο λογισμν. Πολλκις δ κα συμφορα νλπιστοι κα προσδκητοι, ας προσωμλησε νελπιστα πντων χαλεπωτρα· μ πολεμε μν, ο νικ δ μνμη πταισμτων· χθρανει μοι ες παν ννοια θαντου, τ δ μ καταργον τελεως ν νθρποις οδν· κτησμενος παρκλητον, τοτ ντυγχνει κατ μο· κκενος δυσωπηθες, μπαθς οκ με νεργεν· ο γρ κενου γευστοι, δι τς μς γλυκτητος πντως δνεσθαι ζητοσι. |
| λλος ν Στρατια, ουρανν Τς τν παθν τυραννδος Κριε, αδολωτον τν ψυχν, δεξον τν εμν, να ελευθερως, ποιν τ θλημ σου, χαρω κα δοξζω, τ κρτος σου εις τος αινας. Τν το Ησα, ακρασαν μσησον, ψυχ μου, κα Ιακβ, ζλου τ καλ, πτρνισον τν Βελαρ, δι τς εγκρατεας, πλοτισον τ θεα, κα μνησον εις τος αινας. Ευλογομεν Πατρα, Υιν, κα γιον Πνεμα να Θεν, κατ " ουσαν σβομαι, τρες υποστσεις υμν, διοριστικς, λλας αλλ " ουκ αλλοας, επε θετης μα, εν τρισ τ κρτος, κα γρ Πατρ, Υις κα Πνεμα. Κα νν... Θεοτοκον Εκ φωτεινς, προελθν νηδος σου, ως νυμφος εκ παστο, λαμψε Χριστς, φς τος εν σκτει μγα, κα γρ δικαιοσνης, λιος αστρψας, εφτισεν Αγν τν Κσμον. Δξα σοι, ο Θες ημν, δξα σοι Υδροποτν, ουδες ηφρονεσατο, φθη δ Νε γυμνς, ονου πειραθες, σπρματα δ κακας, ο Λτ εντεθεν τκτει, φεγε ψυχ μου, τν μμησιν, Χριστν υμνοσα. Αινομεν, ευλογομεν, κα προσκυνομεν... Ο Ειρμς ν Στρατια, ουρανν δοξζουσι, κα φρττει τ Χερουβμ, κα τ Σεραφμ, πσα πνο κα κτσις, υμνετε, ευλογετε, κα υπερυψοτε, εις πντας τος αινας. Ωδ θ " Εα μν τ τς παρακος Νηστεσωμεν μνιδος παθν, τρυφσωμεν τν αγπην τν ανθευτον, θρψωμεν πνητας τ ρτω, τ θεα σιτιζμενοι χριτι, κα δκρυσι τ δκρυα σβσωμεν, τ τς μελλοσης αποφσεως. Ταλαπωρε στναξον ψυχ, σκυθρπασον, μετανοας τρπους νδειξον, νν επ θραις η ημρα, ο κρνων αποτμως καθζεται, εκστω απονμων τ ξια, τν πεπραγμνων καθς γγραπται. Ου κκτημαι πρξεις αγαθς, εσπλωσα τν χιτνα, νπερ εληφα θεου Βαπτσματος ενδσει, εν σκτει αγνωσας πορεομαι, φωτ με το προσπου σου Κριε, απεγνωσμνον νν ανρθωσον. Θεοτοκον Μαρα Κυρα το παντς, παντοοις με δουλωθντα αμαρτμασι, σ ελευθρωσον Παρθνε, τν ελευθερωτν τν ψυχν ημν, αυτ γρ υπρ λγον εκησας, τν ουσιδη αγαθτητα. λλος Ασπρου συλλψεως Νν κακοπαθσωμεν, ως στρατιται το Χριστο, σον γρ σον, ο καιρς παρρχεται, οι στφανοι πλκονται, τν αγωνιζομνων, ος αποδδωσιν ο Χριστς, ταν ξη μετ δξης, επ γς το κρναι πσαν τν γν. |
| Εστλισμαι, κατεστιγμνον χιτνα, κα ημαγμνον αισχρς, τ ρσει τς εμπαθος, κα φιληδνου ζως. Υππεσα, τ τν παθν αλγηδνι, κα τ ενλω φθορ, κα νθεν νν ο εχθρς, καταπιζει με. Φιλλον, κα φιλοκτμονα βον, τς ακτησας Σωτρ, προκρνας νν τν βαρν, κλοιν περκειμαι. Εκσμησα, τν τς σαρκς ανδριντα, τ τν αισχρν λογισμν, ποικλη περιβολ, κα κατακρνομαι. Τς ξωθεν, επιμελς ευκοσμας, μνης εφρντισα, τς νδον υπεριδν, Θεοτυπτου σκηνς. Κατχρωσα, τς πρν εικνος τ κλλος, Στερ τος πθεσιν, αλλ " ως ποτ τν δραχμν, αναζητσας ευρ. Ημρτηκα, σπερ η Πρνη βο σοι, μνος ημρτηκ σοι, ως μρον δχου Σωτρ καμο τ δκρυα. Ιλσθητι, ως ο Τελνης βο σοι, Στερ ιλσθητ μοι, ουδες γρ τν εξ Αδμ, ως εγ μαρτ σοι. Δξα... να σε, εν τρισ τος προσποις, Θεν απντων υμν, τν Πατρα κα τν Υιν, κα Πνεμα γιον. Κα νν... Θεοτοκον χραντε, Θεοτκε Παρθνε, μνη πανμνητε, ικτευε εκτενς, εις τ σωθναι ημς. Ωδ γ " Ο Ειρμς Στερωσον Κριε, επ τν πτραν τν ντολν σου, σαλευθεσαν τν καρδαν μου, τι μνος γιος υπρχεις κα Κριος. (Δς) Πηγν ζως κκτημαι, σ το θαντου τν καθαιρτην, κα βο σοι εκ καρδας μου, πρ το τλους. μαρτον ιλσθητι σσν με. Ημρτηκα Κριε, ημρτηκ σοι ιλσθητ μοι, ου γρ εστιν ς τις μαρτεν, εν ανθρποις, ν ουχ υπερβην τος πτασμασι. Τος επ Νε Σωτρ, ησελγηκτας εμιμησμην, τν εκενων κληρωσμενος, καταδκην, εν κατακλυσμ καταδσεως. Τν Χμ εκενον ψυχ, τν πατραλοαν μιμησαμνη, τν αισχνην ουκ εκλυψας, το πλησον, οπισθοφανς ανακμψασα. Τν εμπρησμν, σπερ Λτ, φεγε ψυχ μου τς αμαρτας, φεγε Σδομα κα Γμορρα. φεγε φλγα, πσης παραλγου ορξεως. Ελησον Κριε, ελησν με αναβο σοι, τε ξεις μετ " Αγγλων σου, αποδοναι, πσι κατ " αξαν τν πρξεων. Δξα... Μονς απλ κτιστε, ναρχε φσις εν Τριδι, υμνουμνη υποστσεων, ημς σσον, πστει προσκυνοντας τ κρτος σου. Κα νν... Θεοτοκον Τν εκ Πατρς χρονον, Υιν εν χρνω Θεογενντορ, απειρνδρως απεκησας, ξνον θαμα! μενασα Παρθνος θηλζουσα. |
| Τν το σα, κρασαν μσησον, ψυχ μου, κα ακβ, ζλου τ καλ, πτρνισον τν Βελαρ, δι τς γκρατεας, πλοτισον τ θεα, κα μνησον ες τος ανας. Ελογομεν Πατρα, Υν, κα γιον Πνεμα να Θεν, κατ οσαν σβομαι, τρες ποστσεις μν, διοριστικς, λλας λλ οκ λλοας, πε Θετης μα, ν τρισ τ κρτος· κα γρ Πατρ, Υς κα Πνεμα. Κα νν... Θεοτοκον κ φωτεινς, προελθν νηδος σου, ς νυμφος κ παστο, λαμψε Χριστς, φς τος ν σκτει μγα· κα γρ δικαιοσνης, λιος στρψας, φτισεν γν τν Κσμον. Δξα σοι, Θες μν, δξα σοι δροποτν, οδες φρονεσατο, φθη δ Νε γυμνς, ονου πειραθες, σπρματα δ κακας, Λτ ντεθεν τκτει· φεγε ψυχ μου, τν μμησιν, Χριστν μνοσα. Ανομεν, ελογομεν, κα προσκυνομεν... Ερμς «ν Στρατια, ορανν δοξζουσι, κα φρττει τ Χερουβμ, κα τ Σεραφμ, πσα πνο κα κτσις, μνετε, ελογετε, κα περυψοτε, ες πντας τος ανας». Κανν α, δ θ, Τριδου χος δ Εα μν τ τς παρακος Νηστεσωμεν μνιδος παθν, τρυφσωμεν τν γπην τν νθευτον, θρψωμεν πνητας τ ρτ, τ θε σιτιζμενοι χριτι, κα δκρυσι τ δκρυα σβσωμεν, τ τς μελλοσης ποφσεως. Ταλαπωρε στναξον ψυχ, σκυθρπασον, μετανοας τρπους νδειξον, νν π θραις μρα, κρνων ποτμως καθζεται, κστ πονμων τ ξια, τν πεπραγμνων καθς γγραπται. Ο κκτημαι πρξεις γαθς, σπλωσα τν χιτνα, νπερ εληφα θεου Βαπτσματος νδσει, ν σκτει γνωσας πορεομαι, φωτ με το προσπου σου Κριε, πεγνωσμνον νν νρθωσον. Θεοτοκον Μαρα Κυρα το παντς, παντοοις με δουλωθντα μαρτμασι, σ λευθρωσον Παρθνε, τν λευθερωτν τν ψυχν μν· ατ γρ πρ λγον κησας, τν οσιδη γαθτητα. Κανν β, δ θ, Τριδου χος πλ. β σπρου συλλψεως Νν κακοπαθσωμεν, ς στρατιται το Χριστο· σον γρ σον, καιρς παρρχεται, ο στφανοι πλκονται, τν γωνιζομνων, ος ποδδωσιν Χριστς, ταν ξ μετ δξης, π γς το κρναι πσαν τν γν. λος τετραυμτισμαι, λος Χριστ μου λκωμαι, τρευσν μου, τ λκη τ τραματα, τ πθη τ δγματα, τ κ τς μαρτας, να κοσω ς Λεπρς, τς φωνς σου τς γας, τι θλω καθαρσθητι. |
| Пятикнижие Моисеево переведено с Греческого 11 , по списку не сходному исключительно ни с Ватиканским, ни с Александрийским. В переводе встречаются иногда чтения Александрийского списка: напр. Быт. 9:16 . и помн здвтъ вчный. иже постави межи мною (Ал. ν μσον μο, в Ват. к сему ещё прибавлено: κα τς γς); 12:20. и ( повл проводити) все елико бше его. и лота с нимъ (Ал. κα λτ μετ ατο, в Ват. сего нет); 13:6. ко и бше многа. и не можах жити вкп (Ал. κα κ δναντο κατοικεν μα, Ват. κα κ χρει ατος γ κατοικεν μα); 40:3. и вверже в темниц. у стража темница (приб. по Алекс.). Исх. 6:20 . л т же амврамова. (Ал. κατν τριακονταξ τη, Ват. κατν τρικονταδο τη); 15:4. тристаты потопи в чермн м мор (Алекс, τριςτας κατεπντισεν ν ρ. θαλ., Ват. τρι ς τας, κατεπθησαν). Лев. 26:11 . и поставлю зав т мои в ва (Ал. κα θσω τν διαθκην μου ν μν, Ват. κα θσω τν σκνην μου). Чис. 19:4 . и да възме т елеазоръ крови е на перьст свое м (Ал. τ δακτλ ατο, в Ват. – сего нет). Втор. 9:4 . введе м гь причастити землю блгю но дл странъ си х . гь потреби с лица твоего, (приб. по Алекс.). Но в других местах переводчики, как видно, следовали чтению Ватиканского списка. Так: Быт. 6:2 . видвше же снве дщер члча... поша себе жены (Ват. δντες δ ο υο το θεο, Ал. δ. δ ο γγελοι το θεο); 35:19. и погребош ю на пти ефраты конетечне м (Ват. κα τφη ν τ δ το πποδρμον φραθ, Ал. ν τ δ φραθ); 49:10. дондеже т ем (Ват. ως ν λθ τ ποκεμενα ατ, Ал. ως ν λθ πκετιαι); 50:5. ныне читаемые слова: прежде своего, и 12. ко же заповда имъ опущены по Ват. Исх. 14:3 . ре фаранъ люде м свои м . снве блдть си по земли (по Ват. ρε φαρ. τ λα ατο· ο υο σρ. πλαννται οτοι, Алекс. – περ τν υν σρ. πλαννται οτοι); 15:14. слышаша ж зыци и прогнваш (Ват. κα ργσθησαν, Ал. κα φοβθησαν). Чис. 9:12 . и кости да не истолк т не (Ват. κα στον ο συντρψουσιν π ατο, Ал. – ο συντρψεται). Втор. 1:30 . слова: предъ очима вашима, 39. и отрочата ваша, о нихъ же гласте, ко в имутъ быти, 14:27. неоставиши его, 29:3. руку крпкую и мышцу высокую опущены по Ват. списку. |
| Κανν γ, δ γ χος πλ. β Ερμς «Στερωσον Κριε, π τν πτραν τν ντολν σου, σαλευθεσαν τν καρδαν μου, τι μνος γιος πρχεις κα Κριος». (Δς) Πηγν ζως κκτημαι, σ το θαντου τν καθαιρτην, κα βο σοι κ καρδας μου, πρ το τλους· μαρτον λσθητι σσν με. Τος π Νε Σωτρ, σελγηκτας μιμησμην, τν κενων κληρωσμενος, καταδκην, ν κατακλυσμ καταδσεως. μρτηκα Κριε, μρτηκ σοι λσθητ μοι· ο γρ στιν ς τις μαρτεν, ν νθρποις, ν οχ περβην τος πτασμασι. Τν Χμ κενον ψυχ, τν πατραλοαν μιμησαμνη, τν ασχνην οκ κλυψας, το πλησον, πισθοφανς νακμψασα. Τν ελογαν το Σμ, οκ κληρσω ψυχ θλα, ο πλατεαν τν κατσχεσιν, ς φεθ, σχες ν τ γ τς φσεως. κ γς Χαρρν ξελθε, τς μαρτας ψυχ μου, δερο ες γν ουσαν εζωον, φθαρσαν, ν βραμ κληρσατο. Τν βραμ κουσας, πλαι ψυχ μου καταλιπντα, γν πατραν, κα γενμενον, μετανστην, τοτου τν προαρεσιν μμησαι. ν τ δρυ τ Μαμβρ, φιλοξενσας Πατριρχης, τος γγλους κληρσατο, μετ γρας, τς παγγελας τ θραμα. Τν σακ τλαινα, γνοσα ψυχ μου καινν θυσαν, μυστικς λοκαρπομενον, τ Κυρ, μμησαι ατο τν προαρεσιν. Τν σμαλ κουσας, νφε ψυχ μου κδιωχθντα, ς παιδσκης ποκημα, βλπε μπως, μοιν τι πθς λαγνεουσα. Τ γαρ πλαι ψυχ, τ Αγυπτ παρωμοιθης, δουλωθεσα τν προαρεσιν, κα τεκοσα, νον σμαλ, τν αθδειαν. Τν ακβ κλμακα, γνως ψυχ μου δεικνυομνην, π γς πρς τ ορνια, τ μ σχες, βσιν σφαλ, τν εσβειαν; Τν ερα Θεο, κα βασιλα μεμονωμνον, το Χριστο τ φομοωμα, το ν κσμ, βου ν νθρποις μιμθητι. Μ γν στλη λς, ψυχ στραφεσα ες τ πσω, τ πδειγμα φοβετω σε, τν Σοδμων, νω ες Σηγρ διασθητι. Τν μπρησμν, σπερ Λτ, φεγε ψυχ μου τς μαρτας, φεγε Σδομα κα Γμορρα, φεγε φλγα, πσης παραλγου ρξεως. λησον Κριε, λησν με ναβο σοι· τε ξεις μετ γγλων σου, ποδοναι, πσι κατ ξαν τν πρξεων. Τν δησιν Δσποτα, τν σ μνοντων μ πορρψς, λλ οκτερησον φιλνθρωπε, κα παρσχου, πστει ατουμνοις τν φεσιν. |
| 430 Т.е. о намерении дочерей, какое открывается из последующих слов Св. Писания. 431 α δο θυγατρες Λτ «обе дщери Лотовы» не читается у Злат. 432 Злат.: ες γν, что вопреки евр. т. не читается в Лукиан. сп. 433 Злат.: δκαιον κα γνοον, согласно с нек. сп., а через несколько строк далее: γνοον κα δκαιον, согласно с Алекс., Лукиан. и многими др. сп.; в евр. т. слова соответствующего γνοον не читается. 434 Злат.: μν согласно с Алекс. сп. и евр. т.; в Лукиан. μο «мне». 435 Злат. τ согласно со сп. Дорофея и 59 (у «Holmes» ) и евр. т. вместо μ τι «еда что» (Слав. Б.) в Алекс., Лукиан. и др. сп. 436 Злат.: μν согласно с сп. Дорофея и 75 (у «Holmes» ) вместо μο «мне» (Слав. Б.) в Алекс., Лукиан. сп. и евр. т. 437 т. е. относительно богопознания. 438 Злат.: Απερ δδωκα, φησ, τ δελφ σου, σται ες τιμν το προσπου σου, κα παντα λθευσον, причем, сравнительно с друг. греч. сп., опущено: σο «тебе» пред словами: «в честь» и — κα πασαις τας μετα σου «и всем яже суть с тобою» . 439 Непосредственно за этим следующие в Лукиан. и др. греч. сп. согласно с евр. т. слова: γενομνου ατ «рождшемуся ему» (Слав. Б.) опущены у Злат., как и в одном из сп. (106 у Holmes). 440 Святитель выражает этим исполинский рост Голиафа. 441 Обетование, что в Исааке наречется Аврааму семя; обетование это дано в последний раз при изгнании Агари и Измаила из дому Авраама. 442 Ανακαμψομεν согласно с сп. Дорофея; в Алекс., Лукиан. и др. сп. — ναστρψωμεν , хотя значение того и другого глагола одинаково. 443 Слова: πνω τν ξλων «верху дров» (Слав. Б.), читаемые обыкновенно в греч. сп., опущено у Злат. 444 Читаемые здесь обыкновенно в греч. сп. и евр. т. слова: μ κριε. κουσον δε μων «ни, господине: послушай же нас» опущены у Злат. для краткости, вероятно, речи. 445 Злат.: Εν μ βοληται γυν πορευθναι μετ μο, βολει τν ιν σου ποστρψω, с опущением в конце первого предложения слов: πσω ες τν γν τατην «вслед на землю сию» , читаемых в Лукиан. и др. сп. согласно с евр. т., и с прибавлением в начале второго предложения слова βολει «хощеши ли», не читаемого в греч. сп. и евр. т. |
| VIII. Итак, после того, как мы по силе истолковали именования, давай снова возвратимся к [толкованию] деяний. Как Авраам с триста восемнадцатью вооруженными рабами, рождёнными в доме его, обратил в бегство иноплеменников [ср. Быт.14:14–15 ], так и Христос: рождённые от Него, триста восемнадцать отцов (πατριρχης) в городе Никеи, взяв апостольское оружие, обратили в бегство ереси. Смотри, какое подходящее толкование. Некогда Мелхиседек вынес хлеб и вино [ср. Быт.14:18 ] для подкрепления возвращающихся с войны. Подобно и Христос, Великий Архиерей, тем, которые к Нему обращаются от мысленной брани, даёт освящённые хлеб и вино, говоря: «Приимите, ядите из того все» [ср. Мф.26:26–27 ]. И как Авраам даёт десятину от своей лучшей добычи священнику Божию [ср. Евр.7:4 ], так и ревнующие вере Авраама приносят Христу лучшее. Действительно, приносятся Ему двояко (а именно, духовно и непосредственно) пять чувств, которые есть десятина от нашей природы, некогда плененной от иноплеменников, в соответствии с рассказанной историей. Неужели ты не понимаешь из сказанного, как [возможно] «говорить много, но трудно истолковать» [ Евр.5:11 ], как сказал святой Павел? Μ ον τος τπους λγε λθειαν, μηδ κοσας πτορα κα μτορα δι τ γενεαλγητον, λογζου δι τοτο Υν Θεο φσει. οκ νγνως σα διηγεται θε Γραφ ν τ κατ ατν στορ περ τν τπων, περ το Λτ το δελφιδο βραμ, περ τν ττε βασιλων, τ νματα τν τπων μα κα τν νθρπων νομσασα, κα τν Μελχισεδκ κα τν πλιν Σαλμ φανερς δηλσασα; Οδν δ τοτων πρ τς σαρκσεως το Κυρου ατολτως ρμηνεεται. Ε γρ φσις τ νματ εσιν, οκτι ρμηνεα ε δ ρμηνεα, οκτι φσις. Πς ον πολς λγος κα δυσερμνευτος; νγνωθι τ γεγραμμνον, τι τατα τποι συνβαινον κενοις γγραπται δ ες νουθεσαν μετραν, ες ος τ τλη τν ανων κατντησε. Итак, не говори, что образы и есть истина. Услышав же «без отца» и «без матери» (потому что «без родословия»), не считай Мелхиседека по природе Сыном Божиим. Не читал ли ты, сколько повествует Божественное Писание об образах в истории [о Мелхиседеке]: о брате Авраама Лоте, о царях того времени, называя людей именами мест и делая известными Мелхиседека и город Салим? Никто из них до Воплощения Господа не истолковывался сам по себе. Ибо если имена по природе, то не по толкованию, если же по толкованию, то уже не по природе. Как «говорить много; но трудно истолковать» [ Евр.5:11 ]? Прочти написанное, что «это происходило с ними, как образы; а описано в наставление нам, достигшим последних веков» [ср. 1Кор.10:11 ]. |
| Остальные восемь рукописей сейчас этих номеров не имеют, но и приведённые данные подтверждают результаты сопоставления приказной росписи с самими манускриптами 7 . Итак, архимандрит Хрисанф привёз в Москву в конце 1692 г. 11 печатных книг и 18 греческих рукописей. Эти последние и являются предметом нашего исследования. Все названные рукописи (кроме представляют собой сборники полемических сочинений против латинян и включают в себя произведения греческой философско-богословской мысли IV–XVI bb. Среди 18 рукописей два кодекса датируются XIV b. 240), один – XV b. восемь – XVI b. 243, 244, 245, 248, 249, 252. 441), семь – XVII b. 238, 250, 253, 254, 256, 336). Каково происхождение этих манускриптов? Как попали они в руки иерусалимского патриарха? К сожалению, не все рукописи дают возможность получить определённый ответ на эти вопросы: 248, 253 не имеют никаких помет, которые позволили бы сделать вывод об их происхождении, а относительно кодексов 242, 243, 249, 256 можно лишь предполагать, что они были приобретены Досифеем или Хрисанфом: записи переписчиков 256) и владельцев 243, 249) этих рукописей показывают, что в XVI–XVII bb. они находились в пределах европейских владений Турции (Константинополь, Афины, Адрианополь, Фессалоника, Троицкий монастырь на острове Халки), где их и могли приобрести Досифей и его племянник во время своих многочисленных поездок по Востоку 8 . Зато рукописи 240, 254 снабжены пометами, свидетельствующими об их принадлежности Хрисанфу 9 , а в имеется запись, из которой следует, что рукопись изготовлена на средства Досифея 10 . Благодаря помете, сделанной Досифеем в рукописи удаётся проследить судьбу ещё пяти кодексов, присланных иерусалимским патриархом в Россию. На л. 3 об. в Досифей оставил следующую запись 11 : λωϑντος το κατ τν Κρτην Χνδακος παρ το χμτ πασ βεζρη ν τει τ σωτηρ μγας τς βασιλεας ρμηνες Παναγιτης κε φρων κα τν παροσαν ββλον ες Κωνσταντινοπολη· ο κοιμηϑντος ν τ κατ ωξωλνων πολμ παρ τν Δνουβιν, λβομεν μες πρς τος λλοις κα τ παρν παρ τς κενου συζγου κυρας Περουζς, κα φιερσαμεν τ γ τφ. Εη δ πδικος τ λτ πιτιμ τοτο πωσδποτε το γου τφου φαιρησμενος. 1674 ν Κωνσταντινουπλει. εροσολμων Δοσϑεος ποφανεται. |
| § 44. Κα μπροσθεν ες τ προαλια το ουδακο ναο, σν μπανομεν τν νατολικν πλην τς πλεως, εναι τ Σπτια 106 το ωακεμ κα τς ννης. νε ες τν αλν κα νεραντζα, πο κμνασι τν κονιαν τς περαγας Θεοτκου, ταν τον βρφος. κε νε Προβατικ Κολυμβθρα κα α πντε στοα το Σολομντος. ποκασιν ον ο ρθδοξοι βασιλες τος οκους το ωακεμ κκλησαν μεγλην, δρομικν, ρααν, κα τρα χουσιν ατν ο γαρηνο, σν κα λλα πολλ. § 45. κε κοντ νε κα Λκκος, πο ιψαν ο ουδαοι τν ερεμαν. νε τ μκρος του σο ν σρ νδρας μ τ 107 δοξριν, κα τ πλτος του σε λθου βολν. Εναι κα λλοι πολλο σν κενον. § 46. Κα λγον παρεκεθες 108 νε κα τ σπτιν 109 το Πιλτου, τ ποτ κριτριον· κμη ς κα τ τρα κριτριον νε. § 47. κε κοντ νε κα τ Σπτια 110 τν ποτ ρχιερων ννα κα Καφα χαλασμνα, πλν στκονται λγα καμαρικ κα τεχος μερικν. § 48. Κα λγον π’ κεθεν νε Βουνς, τ χμα πο ξβαλεν γα λνη π τν τπον πο ηρεν τος σταυρος. § 49. Εχε δ μοναστρια πολλ πσω πλις ερουσαλμ, μεγλα κα ραιτατα 111 κα πολυξοδα, μνον τς γας λνης 112 οε´, χωρς 113 τ λλα πο εναι μτρητα, κα λα εναι ες τ ξνα χρια. § 50. π τν ναν το γου Τφου κατ δσιν κα τν νατολν κα βορειν κα νοτειν 114 τον λο φρος, στρωμνος μ τ μρμαρον κα π πνω σκεπασμνος λος μ τος θλους κα τς καμρες 115 , κα ποκτω ργαστρια μα μερα κα λλη· κα σφλιζε κστρο μ δ´ πρτες 116 , κα εχεν πσω ξενοδοχεα κα παλτια μεγλα κα θαυμσια κα πολυξοδα. § 51. ξω δ τς ερουσαλμ να μλιον νε τπος, πο φτευσεν Λτ τ τρα ξηρ ξλα κα γνη τ δνδρον, πο ποκασιν ο ουδαοι τν σταυρν. πρχει γον χε μοναστριον, Σταυρς νομαζμενον, ραον κα μεγλον, κα χε κα πολλ κελλα· τ ποον χουσιν ο βηροι. § 52. π δ τς πλεως ερουσαλμ ως τς Βηθλεμ εναι μλια ξ κα στρτα λο πτρα. Ες τν μσην τς στρτας νε μοναστριον ες νομα το προφτου λιο, μοιον σν κα το Σταυρο, πλν νε ρημον π καλογρους. |
|
|
