| Коран не является несравненной книгой, даже среди произведений на арабском языке. Как указывает исламист Ч.Дж.Пфандер (Pfander), «ни в коем случае нельзя считать всеобщим мнение непредвзятых арабистов, будто бы по своему литературному стилю Коран превосходит все остальные книги на арабском языке». Например, «кое-кто сомневается, действительно ли по красноречию и поэтике он превосходит такие литературные шедевры, как «Му’аллакат», «Макамат» или произведения Аль-Харири, хотя в мусульманских странах мало у кого достало бы храбрости высказать такое мнение» (Pfander, 264). Дашти же утверждает, что в Коране встречаются многочисленные грамматические огрехи. Он отмечает: «В Коране встречаются предложения, которые не имеют завершения и не вполне понятны без истолкования их в комментариях; иностранные слова, необычные арабские слова и слова, употребляемые в отличном от нормативного значении; прилагательные и глаголы, не согласованные по роду и числу; алогичные и грамматически некорректные местоимения, которые иногда не имеют обозначаемого; сказуемые, в рифмованных периодах нередко разлученные со своим подлежащим». Дашти продолжает: «Эти и другие языковые отклонения развязывают руки тем критикам, которые отрицают красноречие Корана» (Dashti, 48–49). Он приводит многочисленные примеры (Коран, суры 74:1; 4:160/162; 20:66/63; 2:172/177), один из которых встречается «в стихе 9 суры 49 (ol-Hojorat): «И если бы два отряда из верующих сражались, то примирите их» (Коран, сура 49:9/9). Арабский глагол, означающий «сражались», стоит во множественном числе, тогда как здесь должно быть двойственное число, как и у подлежащего «два отряда». Анис А. Шоррош перечисляет другие литературные изъяны в Коране. Например, для стиха Коран, сура 2:172/177 он указывает, что арабское слово Sabireen должно иметь форму Sabiroon, обусловленную его позицией в предложении. Точно так же Sabieen в Коране, сура 5:73/69, по-арабски было бы правильней, чем Sabitwn. Кроме того, Шоррош отмечает, что «есть грубые ошибки в арабском языке» Корана, сура 3:52/59 (Shorrosh, 199–200). Дашти насчитал свыше 100 отклонений от стандартных правил и конструкций арабского языка (Dashti, 50). При таких проблематичных его качествах Коран может быть чудом красноречия, но назвать его идеальным и непревзойденным нельзя. |
| Далее, даже некоторые из первых исламистов признавали, что литературная форма Корана далека от совершенства. Как отмечает иранский исламист-шиит Али Дашти (Dashti), «среди исламистов раннего периода, прежде чем стали доминировать фанатизм и гиперболизация, были такие, как Ибрагим он-Нассам (Nassam), который открыто признавал, что композиция и синтаксис в Коране далеко не чудесные и что произведения равных или более высоких достоинств могли бы создать другие боящиеся Бога писатели». Хотя такое мнение кое-кто осуждал (исходя из своего толкования стиха Коран, сура 17:90/88), у он-Нассама было много защитников, в том числе несколько ведущих представителей мутазилитской школы (Dashti, 48). Коран не является несравненной книгой, даже среди произведений на арабском языке. Как указывает исламист Ч. Дж. Пфандер (Pfander), «ни в коем случае нельзя считать всеобщим мнение непредвзятых арабистов, будто бы по своему литературному стилю Коран превосходит все остальные книги на арабском языке». Например, «кое-кто сомневается, действительно ли по красноречию и поэтике он превосходит такие литературные шедевры, как «Му’аллакат», «Макамат» или произведения Аль-Харири, хотя в мусульманских странах мало у кого достало бы храбрости высказать такое мнение» (Pfander, 264). Дашти же утверждает, что в Коране встречаются многочисленные грамматические огрехи. Он отмечает: В Коране встречаются предложения, которые не имеют завершения и не вполне понятны без истолкования их в комментариях; иностранные слова, необычные арабские слова и слова, употребляемые в отличном от нормативного значении; прилагательные и глаголы, не согласованные по роду и числу; алогичные и грамматически некорректные местоимения, которые иногда не имеют обозначаемого; сказуемые, в рифмованных периодах нередко разлучённые со своим подлежащим. Дашти продолжает: «Эти и другие языковые отклонения развязывают руки тем критикам, которые отрицают красноречие Корана» (Dashti, 48–49). Он приводит многочисленные примеры (Коран, суры 74:1; 4:160/162; 20:66/63; 2:172/177), один из которых встречается «в стихе 9 суры 49 (ol Hojorat): «И если бы два отряда из верующих сражались, то примирите их " » (Коран, сура 49:9/9). Арабский глагол, означающий «сражались», стоит во множественном числе, тогда как здесь должно быть двойственное число, как и у подлежащего «два отряда». Анис А. Шоррош перечисляет другие литературные изъяны в Коране. Например, для стиха Коран, сура 2:172/177 он указывает, что арабское слово Sabireen должно иметь форму Sabiroon, обусловленную его позицией в предложении. Точно так же Sabieen в Коране, сура 5:73/69, по-арабски было бы правильней, чем Sabioon. Кроме того, Шоррош отмечает, что «есть грубые ошибки в арабском языке» Корана, сура 3:52/59 (Shorrosh, 199–200). Дашти насчитал свыше 100 отклонений от стандартных правил и конструкций арабского языка (Dashti, 50). При таких проблематичных его качествах Коран может быть чудом красноречия, но назвать его идеальным и непревзойдённым нельзя. |
| 38-nji bap Tamar bilen Ýahuda 1 ol wagtlar Ýahuda öz doganlaryndan aýrylyp, adullamly Hira diýen birini ýanyna gidip, ol ýerde ornady. 2 Ýahuda ol ýerde uga diýen bir kengany gyzy bilen tanyp, öýlenip, oa ýanady. 3 Aýal göwreli bolup, bir ogul dogurdy. Ýahuda onu adyna Er dakdy. 4 Onu aýaly ikinji gezek göwreli bolup, ýene-de bir ogul dogurdy. Ol oglany adyna Onan dakdy. 5 Ol sora ýene-de bir ogul dogurdy we onu adyna ela dakdy. Aýaly soky ogluny dogranda, Ýahuda Kezipdedi. 6 Ýahuda nowbahar ogly Eri Tamar diýen gyza öýerdi. 7 Emma Ýahudany nowbahar ogly Eri Rebbi nazarynda pislik edendigi üçin, Reb ony öldürdi. 8 Ýahuda Onana: «Doganyy nesli ýitip gitmez ýaly, sen öz gelnejee ýanamaga borçlusy» diýdi. 9 Emma Onan özünden önjek çagalary öz nesli bolmajakdygyny bilýärdi. ol sebäpden-de ol her wagt gelnejesine ýanaanda, çaga galmazlygy üçin tohumyny ýere dökerdi. 10 Onan Rebbi nazarynda pislik edendigi üçin, Reb ony öldürdi. 11 Ýahuda gelni Tamara: «Sen ata öýüne git-de, oglum ela ýigit çykýança, ol ýerde dullugya ýaaber» diýdi. Çünki Ýahuda ela-da beýleki iki dogany ýaly öler öýdüp gorkýardy. eýdip, Tamar atasy öýüne gitdi. 12 Esli wagtdan so Ýahudany aýaly — ugany gyzy aradan çykdy. Aýalyny matamy sowlanso, Ýahuda dosty adullamly Hira bilen öz gyrkymçylaryny ýanyna Timna gitdi. 13 Tamara: «Gaýynata dowarlaryny gyrkdyrmaga Timna gidýär» diýip habar berdiler. 14 Ol dulluk geýimini çalyryp, ýüzüni büräp, dayna örtgi oranyp, Timna gidilýän ýolu ugrundaky Eýnaýymy derwezesini agzynda oturdy. Çünki Tamar elany ýigit çykandygyny bilýärdi, emma ol heniz ela berilmändi. 15 Ýahuda ony gördi we ýüzi örtülgi bolanso, ol loludyr öýtdi. 16 Ýahuda bu aýaly öz gelnidiginden bihabar bolanso, oa tarap öwrülip: «Meni bilen ýatjakmy?!» diýdi. Ol Ýahudadan: «Eger seni bilen ýataýsam, sen maa näme berersi?» diýip sorady. 17 Ýahuda ol aýala: «Öz sürimden bir owlak ibererin» diýip jogap berdi. Ol Ýahuda: «Owlagy iberýänçä, girew goýup bilermi?» diýdi. 18 Ýahuda ondan: «Saa girew hökmünde näme bereýin?» diýip sorady. Ol aýal: «Boýnudan asylgy möhürii gaýy bilen hem-de elidäki hasay ber» diýdi. eýdip, Ýahuda bulary oa berip, onu bilen ýatdy. unlukda, ol aýal ondan göwreli boldy. 19 Aýal öýüne gidip, bürenjegini aýryp, ýene-de dulluk geýimini geýdi. 20 Ýahuda girewine goýan zatlaryny ol aýaldan almak üçin, adullamly dostundan oa bir owlak iberdi, ýöne ony tapmady. 21 «Eýnaýymda, ýolu ugrunda azgyn aýal otyrdy, ol niredekä?» diýip, ol ýerli adamlardan sorady. Emma oa: «Bu ýerde hiç haçan azgyn aýal bolmandy» diýip jogap berdiler. 22 Ol Ýahudany ýanyna dolanyp geldi we oa: «Men ony tapmadym, ýerli adamlar hem: „Bu ýerde hiç haçan azgyn aýal bolmandy“ diýýärler» diýdi. 23 Ýahuda: «Bizi üstümizden gülmezleri ýaly, goý, ol zatlar onuky bolsun. Men owlagy iberdim, ýöne sen ol aýaly tapyp bilmedi» diýdi. |
| 18-19 Eger birini endamyna çyban çykyp, gowulaandan so çybany ýerinde ak pakgarma ýa-da gyzylymtyl ak menek peýda bolsa, ol ruhana görkezilmelidir. 20 Ruhany ony gözden geçirsin, eger ol gyzylymtyl ak menek deriden aak geçip, ondaky gyllar agaran bolsa, ruhany ol adamy haram diýip yglan etsin. Ol çyban çykan ýerden dörän deri keselidir. 21 Emma ruhany deri kesellini gözden geçirende, gyzylymtyl ak menegi üstündäki gyllar agarmadyk bolsa we ol deriden aak geçmedik bolsa, onda ruhany deri kesellini ýedi günläp aýry saklasyn. 22 Eger gyzylymtyl ak menek onu bütin endamyna ýaýran bolsa, ruhany ony haram diýip yglan etsin. Bu ýokançly deri keselidir. 23 Emma bu menek bir ýerde bolup, endama ýaýramadyk bolsa, onda bu çybandan galan yzdyr. Ruhany ol adamy tämiz diýip yglan etsin. 24-25 Eger kimdir birini endamynda ýanyk bolup, ol ýanyk ýarasy gyzylymtyl ak ýa-da çuw-ak menege öwrülse, ruhany ony gözden geçirsin. Eger menekdäki gyllar agaryp, menek deriden aak geçen bolsa, bu ýanykdan dörän ýokançly deri keselidir. Ruhany ol adamy haram diýip yglan etsin. 26 Emma ruhany ony gözden geçirende, menekdäki gyllar agarman, menek deriden aak geçmän, gaýtam onu reki öçüen bolsa, ruhany ol adamy ýedi günläp aýry saklasyn. 27 Ýedinji gün ruhany ony gözden geçirsin. Eger menek endama ýaýraýan bolsa, ruhany ol adamy haram diýip yglan etsin. Bu deri keselidir. 28 Emma bu menek bir ýerde bolup, ol endama ýaýraman, gaýtam, onu reki öçüen bolsa, bu ýokançly deri keseli däldir. Ruhany ol adamy tämiz diýip yglan etsin, çünki bu ýanyk ýarasyndan galan yzdyr. 29-30 Erkek adamy ýa-da aýaly kellesinde ýa-da eeginde deri keseli peýda bolsa, ruhany ony gözden geçirsin. Eger deri keseli deriden aak geçip, ondaky gyllar inçejik, sary bolsa, ruhany ony haram diýip yglan etsin. Ol gijilewükdir; ol kellede we eekde dörän ýokançly deri keselidir. 31 Ruhany gijilewük kesellini gözden geçirsin. Eger gijilewük deriden aak geçmedik bolsa we onda gara gyllar ýok bolsa, onda ruhany gijilewükli adamy ýedi gün aýry saklasyn. 32-33 Ýedinji gün ruhany gijilewükli adamy gözden geçirsin. Eger gijilewük onu endamyna ýaýramadyk bolsa we onda sary gyllar bolman, gijilewük deriden aak geçmedik bolsa, ol keselli adam saçyny syrsyn, emma gijilewügi üstüni syrmasyn. Ruhany ýaky gijilewükli adamy ýene-de ýedi gün aýry saklasyn. 34 Ýedinji gün ruhany gijilewük kesellini gözden geçirsin. Eger gijilewük endama ýaýramadyk bolsa we deriden aak geçmedik bolsa, ruhany ony tämiz diýip yglan etsin. Ol eiklerini ýuwsun, ondan so ol tämiz bolar. 35-36 Eger gijilewük keselli tämiz diýlip yglan edilenden so, gijilewük onu endamyna ýaýrasa, ruhany ony gözden geçirsin. Eger gijilewük endama ýaýran bolsa, onda ruhany sary gyllary tapjak bolup oturmasyn, ol haramdyr. 37 Emma ruhanyny pikiriçe gijilewük öki duruna galyp, oa gara gyllar çykan bolsa, onda gijilewük gowulaandyr. Ol adam tämizdir we ruhany ony tämiz diýip yglan etsin. |
| 7 «Bir adam öz gyzyny gyrnak edip satsa, ol gyrnak azatlyga gulu çykyy ýaly çykyp bilmez. 8 Eger gyrnak özüni saýlan hojaýynyny göwnünden turmasa, gyrnagy magalasy ony yzyna satyn alyp biler. Hojaýyny ony keseki adama satmaga haky ýokdur, sebäbi ol gyrnagyna adalatsyz garapdyr. 9 Eger hojaýyn ol gyrnagy ogluna gelinlik saýlasa, ol ony öz gyzy ýaly görmelidir. 10 Eger hojaýyn özüne baga aýal edinse, ol birinji aýalyny hemieki iýmitinden, geýim-gejiminden ýa-da är-aýallyk hukugyndan mahrum etmeli däldir. 11 Eger hojaýyn oa u üç zady etmese, ol aýal hiç zat tölemezden, azatlyga çykyp biler». Zorluk hakda 12 «Kim adam urup öldürse, ol ölüme höküm edilsin. 13 Emma ol ony bilkastlaýyn öldürmän, eýsem, bu Hudaý tarapyn bolsa, onda ol adam Meni bellejek ýerime gaçyp gutulyp biler. 14 Emma bir adam baga birine hile gurap, ony bilkastlaýyn öldürse, ol hatda Meni gurbanlyk sypama gaçan hem bolsa ony öldüri. 15 Kim atasyna-enesine el galdyrsa, ol ölüme höküm edilsin. 16 Kim adam ogurlap satsa ýa-da ogurlanan adam onu öýünden tapylsa, ol ölüme höküm edilsin. 17 Atasyna ýa-da enesine gargan adam ölüme höküm edilsin. 18-19 Iki adam dawalayp, biri beýlekisini da bilen ýa-da ýumruk bilen ursa, ol hem ölmän galyp, düekde ýatsa, sora ol ýene-de aýak üstüne galyp, piegi kömegi bilen içeri-daary girip-çykyp bilse, ony uran adam jezasyz galsyn. Ýöne ol onu ýitiren wagty üçin tölesin we gowy gutulýança oa seretsin. 20 Kim guluny ýa-da gyrnagyny taýak bilen ursa, urlan hem onu elinden ölse, uran jezalandyrylmalydyr. 21 Emma ol gul ýa-da gyrnak birki gün ölmän ýaasa, hojaýyna jeza bermeli däl. Çünki ol gul onu hususy emlägidir. 22 Adamlar uruýan mahaly, göwreli aýala zeper ýetip, çagasy düse, ýöne baga hiç hili zyýan etmese, oa azar ýetiren adam ol aýaly ärini talap eden zatlaryny kazylary tassyklan möçberinde jerime tölemeli. 23 Eger oa baga bir ömür howply zyýan ýeten bolsa, onda jan ýerine jan almak bilen; 24 göz ornuna göz, di ornuna di, aýak ornuna aýak almak bilen; 25 ýanyk ýerine ýanyk, ýara ýerine ýara, gök ýerine gök salmak bilen jeza berilsin. |
| 27 Danlar Mikany ýasan sede edilýän zatlaryny hem-de onu öýünde ýaan ruhanyny alyp, Laýya tarap gitdiler. Ol ýere baryp parahat we aladasyz ýaaýan halky gylyçdan geçirip, galany otladylar. 28 Ol ýerdäkilere kömek eden tapylmady, sebäbi olar Sidondan uzakdady, hiç kim bilen aragatnayk saklamaýardylar. Ol gala Beýtrehoby golaýynda ýerleýärdi, danlar galany täzeden gurdular-da, ol ýerde ýaap baladylar. 29 Olar Ýakuby ogly Dany hatyrasyna ol gala Dan diýen at berdiler; galany öki ady Laýydy. 30 Danlar sede edilýän buty oturtdylar. Musany agtygy Geromy ogly bolan Ýonatany özi we onu ogullary tä ýurt ýesirlige alynýança danlara ruhanylyk etdiler. 31 Hudaýy öýüni iloda bolan wagtyny bütin dowamynda, Mika tarapyndan ýasalan sede edilýän but ol ýerde saklandy. 19-njy bap Benýamin tiresi masgara i edýär 1 ol döwürde ysraýyllary patyasy ýokdy. Efraýym daglygynda bir lewi ýaaýardy. Ol Ýahuda ýurduny Beýtullaham galasyndan bir gyrnak aýaly getirip, onu bilen ýaap balady. 2 Ol aýal öýkeläp, lewini ýanyndan öz atasy öýüne, Beýtullaham galasyna gitdi; ol atasy öýünde dört aýlap boldy. 3 Sora adamsy aýaly bilen ýarayp, ony getirmek üçin yzyndan ugrady. Onu ýanynda bir hyzmatkäri bilen iki sany eegi bardy. Aýaly adamsyny atasy öýüne saldy. Gaýynatasy ony güler ýüz bilen garylap, öz öýünde saklady. 4 Gaýynatasy giýewsini öýünde galmaklyga yrdy. Olar bu ýerde iýip-içip, üç gün ýatdylar. 5 Dördünji gün olar ir oýandylar, ol adam turup gitmekçi boldy. Aýaly kakasy öz giýewsine: «Bir döwüm çörek iýi, ýürekse edini, so hemmäiz bile gidersiiz» diýdi. 6 Olar oturyp, bile iýip-içdiler. Aýaly kakasy öz giýewsine: «Ýene bir gün gal, keýpii sazla» diýdi. 7 Ol adam ýene turup gitmekçi boldy, emma gaýynatasy ony galmaklyga yrdy. Ol ýene bir gije ýatdy. 8 Bäinji gün, irden ol turup gitmekçi boldy. Aýaly kakasy oa: «Bir zatlar garbany, öýleden so gidersiiz» diýdi. Olar bile iýip-içdiler. 9 Ol adamy özi, gyrnak aýaly we hyzmatkäri gitmekçi bolup, ýerlerinden turanda, aýaly kakasy giýewsine: «Seret, gün ýayp, agama golaýlap barýar. Bu gije-de bu ýerde ýaty, dem-dynjyyzy alyp, öýüize ertir ir bilen turup gidersiiz» diýdi. 10 Emma ol adam ýatmaga razy bolman, turup gidiberdi. Ol Ýabusa, ýagny häzirki Iýerusalime tarap gitdi. Onu ýanynda ýükli eekleri, gyrnak aýaly bardy. |
| 28 Demirgazyk patyasy uly baýlyk bilen öz ýurduna dolanar, emma ýüregi mukaddes ähte gary bolar. Ol niýetini amala ayryp, ýurduna dolanar. 29 Bellenen wagtda ol ýene-de günorta öwrülip geler, emma bu gezek öki ýaly bolmaz. 30 Kitim gämileri oa gary çykar. Onso ol ruhdan düüp, yzyna öwrüler. Ol gazap atyna atlanyp, mukaddes ähte gary hereket eder we mukaddes ähte hyýanat edenlere hormat goýar. 31 Onu iberen gounlary mukaddes ýeri we galany eýeläp, olary harama çykararlar. Olar gündelik ýakma gurbanlygyny ýatyryp, weýrançylyk getirýän ýigrenji zady dikerler. 32 Ol ähte hyýanat edenleri hilegärlik bilen ýolundan azdyrar, emma öz Hudaýyna wepaly halk bolsa berk durup, oa gary hereket eder. 33 Halky arasyndaky akylly adamlar köp kiilere akyl-paýhas bererler, emma birnäçe günü dowamynda olary gylyçdan geçirerler, otda ýakarlar we sürgün edip talarlar. 34 Ýelie sezewar bolanlarynda, olara biraz kömek ediler. Köp adam ýaranjalyk bilen olara goular. 35 Galanlary ahyrzamana çenli günälerinden saplanmagy, päklenmegi we aklanmagy üçin akylly adamlardan birnäçesi heläk bolar. Çünki entek bellenen möhlete wagt bardyr. Pis patya 36 Bu patya öz islänini eder. Ol özüni beýgeldip, her bir hudaýdan özüni ýokary tutar. Hatda hudaýlary Hudaýyna gary küpür geplär. Hudaýy gazaply döwri tamamlanýança, patyany ii rowaçlanar, çünki kabul edilen karar ýerine ýetmelidir. 37 Ol ata-babalaryny hudaýlaryna, hatda aýallary i söýgüli hudaýyna hem hormat goýmaz. Ol hiç bir hudaýy sylamaz, ol özüni hemme zatdan ýokarda saýar. 38 Bulara derek ol galalary hudaýyna hormat goýar. Ata-babalaryny tanamadyk hudaýyny altyn-kümü, gymmatbaha dalar we her dürli sylag-serpaýlar bilen hormatlar. 39 Ol keseki hudaýy kömegi bilen galalary berkarar eder. Patya özüni hökümdar hökmünde kabul edenleri has artyk sylaglar, olary köp adamlary üstünden häkim goýar. Ýurdy olara baýrak hökmünde paýlar. 40 Ahyrzaman wagtynda günorta patyasy onu bilen çaknyar. Emma demirgazyk patyasy söwe arabalarydyr atlylary we birtopar gämileri bilen harasat ýaly onu üstüne döküler. Ol ýurtlara gary söwe edip, olary sil deý basar. 41 Ol owadan ýurda girer we on mülerçe adam heläk bolar, emma Edomy, Mowaby we Ammony ýolbaçylary onu elinden gaçyp gutularlar. 42 Ol ýurtlara zarba urar, ondan Müsür ýurdy-da gaçyp gutulmaz. 43 Ol altyn-kümü hazynalaryny we Müsüri ähli baýlygyny öz ygtyýaryna geçirer. Liwiýalylar we efiopiýalylar oa boýun egerler. 44 Emma gündogardan we demirgazykdan gowan habarlar ony howsala salar. Onso ol gazap atyna atlanyp, köp adamlary öldürmek we bütinleý ýok etmek üçin ýola düer. 45 Ol öz alyk çadyrlaryny deiz bilen owadan mukaddes dagy arasynda diker. Emma onu ömrüni soy geler, oa kömek eden tapylmaz». |
| 21 Bir gün Ýakup Labana: «Möhletim doldy, gelinligimi maa ber, men onu ýanyna gireýin» diýdi. 22 eýdip, Laban töwerek-dayny çagyryp, toý tutdy. 23 Emma ol gije Laban Raheli deregine uly gyzy Leýany Ýakuby ýanyna alyp bardy; Ýakup Leýa ýanady. 24 (Laban hyzmatkäri Zilpany gyzy Leýa gyrnak edip beripdi.) 25 Da atdy, ine, görse bu Leýa eken. Ýakup Labana: «Bu näme etdigi boldy? Men saa Rahel üçin hyzmat etmänmidim näme? Sen näme üçin meni aldady?» diýdi. 26 Laban oa: «Ulusy otyrka, kiçisi durmua çykarylmaz. Bu bizi ilimizi däbidir. 27 Bir hepdelik toý dabarasy geçsin, saa Raheli-de bererin, ýöne onu üçin ýene ýedi ýyl hyzmatymy etmeli bolarsy» diýdi. 28 Ýakup Laban bilen ylalady. Bir hepdelik toý dabarasy geçenden so, Laban kiçi gyzy Raheli-de Ýakuba berdi. 29 (Laban hyzmatkäri Bilhany Rahele gyrnak edip beripdi.) 30 Ýakup Rahele hem ýanady. Ol Raheli Leýadan artyk söýýärdi. Ol Labana ýene-de ýedi ýyl hyzmat etdi. Ýakuby çagalary 31 Reb Leýany söýülmeýändigini görüp, onu ýatgysyny açdy. Rahelden bolsa çaga dogmaýardy. 32 Leýa göwreli bolup, bir ogul dogurdy. Ol ogluna Ruben diýip at goýdy, çünki ol: «Reb meni betbagtlygymy gördi , indi meni adamym halar» diýdi. 33 Ol ýene-de göwreli boldy we bir ogul dogurdy. Ol: «Reb meni söýülmeýändigimi eidip, maa bu ogly hem berdi» diýdi. Leýa ogluny adyna imgon dakdy. 34 Leýa üçünji gezek göwreli bolup, ýene-de bir ogul dogurdy. Ol: «Adamymy ýüregi indi maa baglansa gerek, çünki men oa üç ogul dogrup berdim» diýdi. ol sebäpden hem ol üçünji ogluny adyna Lewi dakdy. 35 Leýa ýene-de göwreli bolup, bir ogul dogurdy. Ol: «Indi men Rebbe alky aýdaryn» diýip, ogluny adyna Ýahuda dakdy. Sora ol çaga dogmakdan galdy. 30-njy bap 1 Rahel Ýakuba çaga dogrup bermändigini görende, ol öz aýal doganyna göriplik etdi. Ol Ýakuba: «Maa-da çaga ber, ýogsam, men ölerin» diýdi. 2 Ýakuby mua gahary gelip: «Hudaý seni çagadan mahrum edýär. Men Hudaýmy näme?!» diýdi. 3 Rahel oa: «Gyrnagym Bilha bilen ýat. Goý, ol maa senden ogul dogrup bersin. eýdip, Bilhany üsti bilen men hem çagaly bolaýyn» diýdi. 4 Ol öz gyrnagy Bilhany Ýakuba aýallyga berdi; Ýakup onu bilen ýatdy. 5 Bilha göwreli bolup, Ýakuba bir ogul dogrup berdi. 6 Onso Rahel: «Hudaý meni aklady, Ol, hakykatdanam, meni dilegimi eidip, maa bir ogul berdi» diýip, oglany adyna Dan dakdy. 7 Raheli gyrnagy Bilha ýene-de göwreli bolup, Ýakuba ikinji ogul dogrup berdi. 8 Rahel: «Doganym bilen juda çynlakaý göredim we ýedim» diýip, ogluny adyna Naftaly dakdy. |
| 13-nji bap Deri keselleri hakda 1 Reb Musa we Haruna eýle diýdi: 2 «Eger kimdir birini derisinde pakgarma, gotur ýa-da menek peýda bolup, ol deri keseline öwrülse, ol adam ruhany Haruny ýa-da onu ogullaryny birini ýanyna getirilsin. 3 Ruhany onu endamyndaky deri keselini barlasyn. Eger derini keselli ýerini gyllary agaryp, ol deriden aak geçen bolsa, onda bu deri keselidir. Ruhany deri kesellini gözden geçirenden so, ony haram diýip yglan etsin. 4 Emma kesellini endamyndaky menek ak bolup, ol derini astyna geçmän, derini keselli ýerini gyllary agarmadyk bolsa, onda ruhany deri kesellini ýedi günläp aýry saklasyn. 5 Ýedinji gün ruhany deri kesellini gözden geçirsin. Eger deri keseli endama ýaýraman, öküligine galan bolsa, onda ruhany deri kesellini ýene-de ýedi günläp aýry saklasyn. 6 Ýedinji günde ruhany ony ýene gözden geçirsin. Eger deri keseli solup, endama ýaýramadyk bolsa, ruhany deri kesellini tämiz diýip yglan etsin. Bu die goturdyr, ol adam geýimlerini ýuwsun we die ondan so ol tämiz bolar. 7 Ýöne deri keselli adam tämizlenmek üçin özüni ruhana görkezenden so, gotur onu endamyna ýaýrap ugrasa, ol ýene-de ruhanyny ýanyna gelsin. 8 Ruhany ony ýene-de gözden geçirsin. Eger gotur onu endamyna ýaýran bolsa, ruhany deri kesellini haram diýip yglan etsin. Bu deri keselidir. 9 Eger kimdir biri deri keseline ýoluksa, ol ruhanyny ýanyna getirilsin. 10-11 Ruhany ony gözden geçirsin. Eger onu derisinde ak pakgarma bolup, onu üstündäki gyllar agaryp, açyk ýara dörän bolsa, bu ötüen ýokançly deri keselidir. Ruhany deri kesellini haram diýip yglan etsin. Ruhana kesellini aýry saklamak gerek däldir, çünki ol haramdyr. 12-13 Emma deri keseli endama ýaýrap, ol kesellini bayndan aýagyna çenli bütin endamyny tutan bolsa, ruhany ony gözden geçirsin. Eger deri keseli onu tutu endamyna ýaýran bolsa, ruhany kesellini tämiz diýip yglan etsin. Die bütin endamyny agaranlygy üçin keselli tämizdir. 14 Emma kesellini endamyndaky ýarany içindäki et gyzaran bolsa, ol ol günü özünde haram diýip yglan edilsin. 15 Ruhany ony ýene-de gözden geçirsin. Eger ruhany deridäki, ýarany içinde gyp-gyzyl et görse, ol deri kesellini haram diýip yglan etsin. Ýarany içinde gyzaran et harapdyr, çünki ol deri keselidir. 16 Emma ýarany içinde gögeren gyp-gyzyl et agarsa, ol deri keselli adam ruhanyny ýanyna gelsin. 17 Ruhany ony gözden geçirsin. Eger ýarany içinde gögeren gyp-gyzyl et agaran bolsa, ruhany deri kesellini tämiz diýip yglan etsin. Ol tämizdir. |
| 9 Olary birinden baga bir kiçijik ah peýda boldy. Ol günorta, gündogara we owadan ýurda tarap has ulaldy. 10 Kiçijik ah ulalyp, asman jisimine çenli baryp ýetdi. Ol goundan, ýagny ýyldyzlardan birnäçesini ýere talap depgiledi. 11 Kiçijik ah özüni hatda goun serdaryna çenli beýgeltdi. Ol goun serdaryny elinden gündelik ýakma gurbanlygyny alyp, mukaddes öýi ýok etdi. 12 Pitne turzany sebäpli gündelik ýakma gurbanlygy goun bilen birlikde onu ygtyýaryna berildi. Ol hakykaty ýere çalyp, her bir eden iinde üstünlik gazandy. 13 Onso men bir peridäni geplänini eitdim. Baga bir peride bu geplän peridä eýle sorag berdi: «Bu görnüde görlen zatlar haçana çenli dowam ederkä? Haçana çenli gündelik ýakma gurbanlygyny ýerini weýrançylyk getirýän gozgala tutjakka we mukaddes öý bilen goun aýak astyna talanyp depelenjekkä?» 14 Ol: «Bu waka iki mü üç ýüz gije-gündiz dowam eder. Sora mukaddes öý adalatsyzlykdan tämizlener» diýip jogap berdi. Jebraýyl görnüi düündirýär 15 Men Danyýel gören görnüimden many çykarmaga synanyýarkam, birdenkä ynsan sypatyndaky biri meni öümde peýda boldy. 16 Men Ulaý kanalyny ortasyndan bir ynsany sesini eitdim, ol gygyryp: «Jebraýyl, bu adama görnüden many çykarmaga kömek et» diýdi. 17 eýdip, Jebraýyl meni duran ýerime geldi. Ol gelende, men dowla düüp, özümi ýere taladym. Emma ol maa: «Eý, ynsan ogly, muny bilgin, bu görnü ahyrzamana degilidir» diýdi. 18 Ol maa bu sözleri aýdýarka, huumdan gidip, ýere ýüzin ýykyldym, ýöne ol meni tutup, aýak üstüne galdyrdy. 19 Jebraýyl maa eýle diýdi: «Dile, ahyrky gahar-gazap günleri nämeleri boljagyny men saa aýdaýyn. Çünki bu görnü ahyrzamany bellenen wagtyna degilidir. 20 Seni gören iki ahly goçu Madaý we Pars patyalarydyr. 21 Erkeç bolsa Gresiýany patyasydyr. Onu iki gözüni ortasyndaky uly ahy bolsa onu ilkinji patyasydyr. 22 Ol ahy döwlüp, ýerine dört ahy çykmagy ol milletden dört patyalygy çykjakdygyny, ýöne olary ilkinji patyalyk ýaly güýçli bolmajakdygyny aladýar. 23 Bu dört patyalygy soy ýakynlaanda, günäleri ýetjek derejesine ýetende, tekepbir, diýse mekir patya dörär. 24 Ol güýçlenip kuwwatlanar, ýöne bu onu öz güýji bilen bolmaz. Ol elhenç weýrançylyklar getirer, edýän ii rowaçlanar. Ol güýçlüleri we mukaddes adamlary heläk eder. 25 Öz danalygy bilen hilegärlikde üstünlik gazanar we ýüreginde özüni beýgelder. Duýdurmazdan köp halky ýok eder, hatda hökümdarlary Hökümdaryna gary çykar. Emma onu özi ynsan eli degmezden synar. 26 Agam we ertir baradaky saa görkezilen bu görnü hakykatdyr. Emma bu görnüi gizlin sakla, çünki ol uzak bir gelejege degilidir». |
|
|
